محمد پوررضا - عضو هیئت علمی پژوهشکده حمل و نقل وزارت راه و ترابری
محمد حسین نیکوکردار - کارشناس گروه مهندسی ارزش شرکت مترا
حسین محمدی جو - کارشناس ارشد گروه مهندسی ارزش شرکت مترا

حمل و نقل به عنوان زیر بنای توسعه پایدار، بخش عمده ای از بودجه های عمرانی کشور را به خود اختصاص می دهد. علاوه بر بودجه های مربوط به ساخت و توسعه شبکه حمل و نقل، سا لانه هزینه های هنگفتی در این بخش جهت بهره برداری، نگهداری، بهسازی، اسقاط و یا تغییرکاربری پروژه ها صرف می گردد لذا ضرورت صرفه جویی مالی و بالابردن ارزش حاصل از انجام فعالیت های مربوطه و ایجاد شتاب در روند توسعه این بخش بسیار ضروری است. صنعت حمل و نقل همواره با بهره گیری از تکنیک ها و فناوری های نوین در جهت افزایش دانش و کاهش هزینه ها با حفظ کارکردهای مورد انتظار گام برداشته و با تلفیق دو عامل سرمایه و دانش به روند رشد خود شتاب بخشید ه است. در سا ل های اخیر تکنیک مهندسی ارزش به عنوان یکی از مهمترین این تکنیک ها، مطرح بوده است. بکارگیری مهندسی ارزش در این صنعت همواره با موانع مختلفی روبرو می باشد که می توان این موانع را به دو بخش متدولوژیک (علمی) و اجرایی طبقه بندی نمود . در این مطالعه موانع مرتبط به بخش علمی و همچنین موانع مربوط به بخش اجرایی استخراج گردیده و به اولویت بندی آنها در هر یک از مراحل پروژه حمل و نقلی (تعریف مفهومی، توجیه فنی و اقتصادی، فاز اول مطالعات ، فاز دوم مطالعات، انجام مناقصه، اجرا، بهره برداری، اصلاح یا تغییر اساسی و اسقا ط ) پرداخته شده است . از سوی دیگر تلاش شده تا دلایل عمده انجام مهندسی ارزش و میزان اثربخشی آن از جنبه های اثربخشی تئوری و عملی در مراحل مختلف پروژه مورد بررسی قرارگیرد. نهایتاً با توجه به اثر بخشی تئوریک و عملی مهندسی ارزش در هر مرحله و از سوی دیگر با توجه به میزان تأثیرمنفی هر یک از موانع در مراحل فوق الذکر، جمعبندی نها یی در خصوص اولویت بندی مشکلات مهندسی ارزش در هریک از مراحل مختلف پروژه حمل و نقلی انجام شده است.

مهندسی ارزش، پروژه های حمل و نقلی، پیاده سازی، راهکارها