عطیه مکی - نویسنده مسوول:دانشجوی کارشناسی ارشد و صنایع دستی، صنایع دستی، دانشکده صنایع دستی،دانشگاه هنر اصفهان
ایمان زکریایی کرمانی - استادیار ، دکترا و پژوهش هنر ، صنایع دستی، دانشکده صنایع دستی،دانشگاه هنر اصفهان

هنر فرشبافی از دیرباز تاکنون در نزد ایرانیان مرسوم بوده که شماری از فرشهای دست بافت ایرانی، در زمره ی برجسته ترین آثار هنریآفریده شده به دست بشر هستند و می توان گفت نام ایران با نام فرش گره خورده است. شناسایی و طبقه بندی نقشمایه های قالی ایرانیکی از مهمترین شیوه ها برای حفظ، حراست و احیاء آن است که در مورد قالی ذهنیباف از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی ازاین قالی های ذهنی بافت متعلق به منطقه ای به نام ویست است که دارای هویت سبکی در حوزه فرشبافی مرکز ایران در حدود یکقرن پیش تا به حال می باشد که مطالعات در این زمینه بسیار کم بوده و امروزه کمتر کسی در منطقه ویست آنها را می بافد،و میتوان اذعان نمود که در حال فراموشی است و اینگونه مطالعات به حفظ و احیا این هنر کمک می کند. در این پژوهش سعی شده بهاین پرسش پاسخ داده شود که نقوش به کار رفته در فرش ذهنی بافت ویست چه نام هایی دارند و مبین چه نمادی هستند،که بارویکرد تاریخی و نمادگرایانه و با بهرهگیری از روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر یافته های کتابخانه ای و میدانی با بهره گیری ازمصاحبه ساختار نیافته با صاحب نظران و مردم منطقه نام های نقوش به کار رفته استخراج و از دید مردم همان محل بررسی گردید .داده ها از طریق مشاهده،مصاحبه،عکس برداری واسناد فرهنگی گردآوری شده اند . جامعه آماری در پژوهش حاضر فرشهای موجوددر روستای ویست بوده که شامل انواع طرح و نقش مورد استفاده در فرش ها است که به توصیف هنر فرش بافی و تحلیل نماد شناسینقوش پرداخته و نتیجه قابل تأمل در این پژوهش نشان می دهد نظر اکثریت بافندگان بر این بود که اینها فقط با یک نام جهتشناسایی نقوش به کار رفته و دارای وجوه هویتی و فاقد وجوه معنایی میباشد، و برخی ماهیت اسطوره ای و برخی از طبیعت ویستو برخی از مناطق پیرامون گرفته شده اند. اما مطالعه روی نقوش نشان داده که بخش مهمی هویتی و برخی اسطوره ای و برخیارجاعی و برخی از طریق فرهنگ دیگر وارد ویست شده است.

فرش ویست، نقوش به کار رفته، کارکرد، نماد