علی اکبری - پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
هماساداتی طباطبایی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه پیام نور

تجارب ما از جهان با ترکیب حواس پنج گانه به قاعده درمی آیند اما هم چنان فضاهای ساخته شده در قرن بیستم و تا کنتون بیشتر تحت التزام صرف به حس بینایی تولید می شود. سرکوب سایر قلمروهای ادراکی منجر به فقر متیط پیرامون و به وجودآوردن احساس جدایی و بیگانگی انسان با متیط شده اس . اما در خلق فضا متکی بر همه حواس ارتباط انسان با فضای ساخته شده از طریق همه حواس انسانی پدید می آید و عدم حضور هرکدام، منجر به درک و ارتباط ناقص با دنیای پیرامون می شود. امروزه اهمی فضا و کالبد معمار ی از تعادل خود خارج شده و همواره کالبد فضا در جه ارضای حس بینایی درحا خودنمایی اس . در این مقاله به فضا و کالبد و عوامل ارتباط میان آنها و انسان با نقد شرایط معماری امروز در زمینه توجه به حواس، و نقد بینایی موردی و با تأکید بر حضور و وجود تجربه چند حسی در فضای معماری به بررسی عوامل مؤثر بر حس لامسه به عنوان حس فراموش شده در معماری امروز پرداخته و با بررسی برخی از مصادیق و با روش تحقیق تحلیل گفتمان به تشریح مباحث پرداخته شده است . نتایج بتث نشان می دهد که نیل به معماری چندحسی در تجربه ای عمیق تر و رسیدن به معماری انسانی و فضامور برای انسان امروز بسیار مهم بوده و حس لامسه به طور اخص دارای امتیازات ارزشمندی است که وجود آن هم چون دیگر حواس و شکل گیری نظامی درهم تنیده از حواس در فضای معماری سبب ماندگاری و جاودانگی فضای ساخته شده می شود.

معماری چندحسی، ادراک فضای ساخته شده، معماری فضامتور، معماری و بساوایی