مریم محمدی زاده - دانشجوی دکتری مهندسی اکتشاف معدن دانشکده معدن و متالورژی دانشگاه یزد،
امیرحسین کوهساری - عضو هیأت علمی دانشکده معدن و متالورژی دانشگاه یزد

در متن حاضر جایگاه عناصر نادر خاکی در صنعت، منابع مرسوم و غیرمتعارف آنها و علل گرایش به منابع غیرمتعارف مورد مطالعه قرار گرفته، منابع عناصر نادر خاکی در ایران و مطالعات انجام شده در این زمینه مرور شده و استخراج عناصر نادر خاکی در ایران امکان سنجی شده است. توزیع عناصر نادر خاکی در ایران در کانسارهای آهن - آپاتیت، پلاسرها، زغال سنگ و بوکسیت ها بررسی شده است. محتوی این عناصر در کانسارهای آهن - آپاتیت تقریباً مشابه کانسار کایرونا سوئد است و استخراج عناصر نادر خاکی از آنها توجیه اقتصادی دارد. توزیع عناصر نادر خاکی در مونازیت های پلاسری مروست توجیه اقتصادی ندارد. مقدار عناصر نادر خاکی سبک در بوکسیت جاجرم نیز قابل توجه است. لازم است این کانسار به طور ویژه و با هدف بررسی دقیق تر توزیع عناصر نادر خاکی مورد مطالعه قرار گیرد، تناژ کانسار محاسبه گردد و امکانفرآوری این عناصر به عنوان محصول جانبی در فلوشیت کارخانه فرآوری بررسی شود. از آنجا که در بوکسیت جاجرم عناصر نادر خاکی جذب کانی های رسی و هماتیت شده اند فرآوری آنها به نسبت کم هزینه و آسان است. پلاسرها و زغال سنگ ها به علت عیار پایین REE در آن ها و نیاز به احداث و طراحی خط فرآوری جهت استحصال عناصر نادر خاکی توجیه اقتصادی ندارند. استخراج عناصر نادر خاکی از خاکستر حاصل از زغال سنگ در ایران نیازمند مطالعات بیشتر است.

عناصر نادر خاکی، آهن - آپاتیت، پلاسر، زغال سنگ، بوکسیت