مهشید بارانی - کارشناس ارشد طراحی صنعتی، مدرس دانشگاه هنر شیراز، فارس، ایران
راضیه هنردار - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

به هنگام بررسی مؤلفه های کیفیت فضای شهری، میتوان از هنرهای عامه پسند(مردمی) به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در خلق تجربه ای مبتنی بر تعامل انسان شهروند با محیط یاد کرد. به دلیل ناگزیر بودن رخداد تجربه در فضا، اندیشیدن به طراحی بر مبنای تجربه و احساس مطلوب با هدف تندرستی فیزیکی و روانی بیشتر ضرورت می یابد. همچنین لازم مینماید با شناخت همه جانبهی نیازهای در حال تغییر انسان در فضای شهری معاصر، به اصطلاح، از پر کردن شهر از مبلمان و تجهیزات و آشفتگی محیط شهری پرهیز شده و با زبان متناسب با احساس او وارد گفتگو شد. غالباً در شهرهای امروزی، فقدان فضایی برای آفرینش خاطره به شدت مشهود بوده و این در حالی است که شهروند می بایست ضمن دارا بودن آداب شهروندی، صاحب خاطره و متصل به محیط پیرامونش باشد. تحقیق حاضر به بررسی پارامترهای طراحی تجربه محور به منظور به کارگیری در هنرهای مردمی پرداخته و نقش آن را در افزایش کیفیت فضای شهری معاصر مورد مطالعه قرار میدهد. به منظور دستیابی به این هدف، در ابتدا با مطالعه ادبیات موضوعی هنر عمومی و تجربه شهروند در فضای شهری با روش تحلیلی-توصیفی پرداخته و فرایند شناخت و تأثیر بکارگیری طراحی تجربه محور در سه مورد از المانهای شهری پیرامون حافظیه مورد بررسی قرار میگیرد. در انتها به راهکارهایی برای برنامهریزی و طراحی در هنرهای عامه پسند و به صورت ویژه در عناصر و المانهای شهری اشاره خواهد شد؛ المانهای شهری که شکلی از هنر جمعی محسوب می شود، از طرفی به طراحی و معماری فضا مرتبط بوده و از سوی دیگر با جامعهشناسی، زیباییشناسی، نشانه شناسی و ... ارتباط دارد. بر اساس یافتههای تحقیق با بهرهگیری از رویکرد طراحی تجربه و فراهم آوردن امکاناتی بر پایهی حضور، مکث و خاطره در فضا می توان به توسعه ی آموزش های اجتماعی، پایداری سنتها و ارتقای فرهنگ شهرنشینی به شکلی نوین دست یافت.

هنر مردمی، طراحی تجربه محور، کیفیت فضای شهری، خاطرهانگیزی، حافظیه