زهرا حسین آبادی
قاسم ذوالفقاری
زهرابیگم مختاری حسینی

در دهه های اخیر، غلظت بالای نیترات در آب آشامیدنی در سراسر جهان تبدیل به یک نگرانی جدی شده است. این ماده جز شایع ترین آلاینده های شیمیایی در آبهای زیرزمینی جهان محسوب می شود. حضور یون های نیترات در آب می تواند با مسائل بهداشتی متعددی از جمله پدیده متهموگلوبینما در نوزادان، سرطان معده و .... همراه باشد. در این مطالعه تجربی زئولیت طبیعی کلینوپتیولیت تهیه شده از معادن سبزوار که تبدیل به نانو زئولیت شده با استفاده از سورفکتانت کاتیونی به نام هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید برای حذف نیترات مورد استفاده قرار گرفت. بعد از تهیه جاذب ابتدا محلول مادر پتاسیم نیترات تهیه گردید. از این محلول محلول های استاندارد با غلظت مختلف تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. قرائت نیترات نمونه ها با استفاده از اسپکتروفوتومتر UV/visible در طول موج 220 نانومتر انجام شد. تاثیر غلظت اولیه نیترات، دوز جاذب، زمان تماس و pH در حذف نیترات با نانو زئولیت اصلاح شده منطقه سبزوار مورد تحقیق قرار گرفت. نتایج نشان داد که زمان تعادل 1 ساعت است و درصد جذب 94% بدست آمد. نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان می دهد که نانو زئولیت اصلاح شده منطقه سبزوار کارایی بالایی در حذف نیترات از منابع آبی دارد و با توجه به استخراج این ماده معدنی از معادن داخلی کشور می تواند به عنوان یک روش موثر و کم هزینه استفاده شود. این تحقیق می تواند گام مهمی در جهت شناسایی منابع معدنی با ارزش و اقتصادی کشور عزیزمان باشد. از طرفی با توجه به فراوانی و ارزان قیمت بودن آن می تواند راهگشای مسائل و مشکلات زیست محیطی باشد و امید می رود که با بررسی این منابع امکان کاربرد و جایگزینی این دسته از کانیها در صنایع مختلف فراهم گردد تا در جهت حفظ محیط زیست گام برداریم.

نانو زئولیت اصلاح شده، کلینو پتیولیت هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید، نیترات