فریبا فتحی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم

نیازهای اساسی مادی انسان را به سه دسته نیازهای زیستی، نیازهای اقتصادی و نیازهای اجتماعی تقسیم کرده اند که مسکن در برآوردهکردن هر کدام از این نیازهای اساسی نقشی ویژه دارد.باید توجه داشت که معماری هر دوره به دوره ی قبل آن ارتباط دارد و معماری هر دوره بطور کامل جدا از دوره ی قبل نمی باشد. در ایدنپژوهش برای رسیدن به الگوهای خانه های قاجاریه در شهر شیراز ابتدا با مراجعه به اداره میراث فرهنگی شیراز لیست کلیه خانه هایقاجاریه دارای شناسنامه تهیه گردید ولی برای مشخص کردن الگوی پلان های مختص دوره ی قاجاریه، خانه هایی که مربوط به اوایلقاجار (زندیه- قاجاریه) و اواخر قاجار (قاجاریه- پهلوی) بوده اند، از جامعه آماری مورد بررسی حذف گردید. در این پژوهش فقط فرم پلانها ملاک دسته بندی می باشد و به کالبد و تزئینات هیچگونه اشاره ای نشده است. سپس با بررسی شناسنامه تک تک خانه ها و همچنیناسناد و مدارک موجود اجزاء اصلی و مشترک تشکیل دهنده ی خانه ها مشخص گردید.در مرحله ی بعد براساس نحوه ی قرارگیری اجزاءاصلی و چیدمان آنها، الگوهایی یافت شده است.در نهایت خانه های موجود براساس تشابه الگو در گروه های مختلف تقسیم بندی شده وتعداد هر دسته مشخص گردید.در واقع در این پژوهش ابتدا داده ها بصورت کیفی مورد بررسی قرار گرفته و سپس با یافتن الگوهای خاص، داده های کیفی بصورت کمیبیان شده اند.روش مورد استفاده در این پژوهش ارز نوع تحلیلی می باشد. با توجه به اسناد و مدارک موجود، مصاحبه با کارشناسان میراث فرهنگی،مطالعات کتابخانه ای و مشاهده ی میدانی داده ها جمع آوری شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند.این پژوهش در راستای پاسخ دهی به پرسش های زیر شکل گرفته است:عنصر اصلی شکل دهی پلان خانه های قاجاریه در شیراز چیست؟چرا خانه های قاجاریه در شهر شیراز دارای الگوهای متفاوتی هستند؟

الگو، معماری خانه، قاجاریه، شیراز