الهه جلودارکریمی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آیت الله آملی، گروه معماری، آمل، ایران
حیدر جهانبخش - استادیار، رییس دانشکده هنر و معماری دانشگاه پیام نور کشور، تهران، ایران

اصلی ترین هدف جامعه پایدار، توجه به توسعه کیفی زندگی است و در آن انسان به عنوان موجودی اجتماعیهمواره در شبکه ای از روابط و پیوندها قرار دارد تا از این طریق زمینه همکاری، تعاون و همبستگی میانانسانها هر چه بیشتر فراهم آید. در حالیکه امروزه گسترش فضاهای مسکونی نامطلوب ناشی از بی توجهی بهنیازهای ساکنان آن و طراحی محلات مسکونی بدون در نظر گرفتن فضاهای عمومی، درک روح انسانی و تعلقاجتماعی و بویژه کیفیت زندگی در مجموعه های مسکونی دچار تنزل و اختلال گردیده است. برای برطرفنمودن این چالش، خلق فضاهایی که در عین برآورده ساختن خواسته های روزمره ی افراد، قابلیت پذیرشجمع را در خود داشته و امکانی برای ایجاد مطلوب تعاملات اجتماعی و در نتیجه ارتقای کیفیت زندگی باشند،ضرورت دارد. در این پژوهش ارتقاء کیفی محیط مسکونی با بهره گیری از فضای جمعی به عنوان راهکاریبرای هویت بخشی به مجموعه های مسکونی و در مراتب بالاتر ایجاد حس تعلق مکانی در افراد معرفی میشود. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، این نتایج حاصل می شود کهوجود فضای جمعی از معیارهای ارزیابی محیط های با کیفیت است و ویژگی هایی نظیر فرم و روابط اجزاء ونیز تأکید بر فعالیت های اجتماعی محیط نقشی مهم و مؤثر در آن دارد. همچنین تأکید می گردد که بعدفضای جمعی در کنار ارتقای سطح کیفیت زندگی و به دنبال تقویت حس مکان ایجاد می شود. با همین هدفابتدا نقش فضاهای جمعی و مؤلفه های سازنده ی تعلق مکانی در این گونه فضاها ازدیدگاه نظریه پردازان موردتوجه قرار می گیرد و سپس مؤلفه های تعلق مکانی در بخش مبانی نظری در این فضاها بررسی می شود.

محیط مسکونی، فضای جمعی، حس تعلق، کیفیت زندگی، تقویت حس مکان