سحر رضائی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گروه مهندسی معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
سیدبهشید حسینی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دکترای معماری، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران

در جوامع امروزی، انسان سالم، محور توسعه است و تلاش برای بازگرداندن سلامتی به عنوان یکی از معیارهای کیفیتزندگی آدمی، از اولویت های جامع خواهان پیشرفت است. امروزه تأثیرات محیط معماری به عنوان بستر فعالیت فرد بیمار برسلامت روان و الگوهای رفتاری او به اثبات رسیده است. استرس در محیط درمانی یک عامل منفی است که در فرد به وجودمی آید و در نتیجه آن پاسخ های فیزیکی و روانی مخربی در بیمار ایجاد می شود. بعد عملکردی معماری مراکز درمانی،شاخص هایی است که مباحث طراحی محیطی و کیفیات فضایی این بخش را تحت الشعاع خود قرار می دهد حال آن که علاوه برعملکرد و تخصص و روابط خاص طراحی، بدیع بودن طرح در بررسی ابعاد روحی-روانی و راهکارهای معماری بایستی مدنظرطراحان باشد. مشاهدات و بررسی ها نشان می دهد که محیط های طبیعت حقیقی یا ساخته شده نقش بسیار حساسی دردرمان و بهبود روانی دارد. در واقع باغ ها با پرورش دادن توان مقابله با استرس در بیماران، و افزایش رفع استرس به صورتبالقوه نتیجه درمان را ارتقاء می دهند. توجه به جنبه های رضایت محیطی بیماران و خانواده های آنها و نقش معماری و طراحیمحیط در پروسه ی درمان چند سالی است که آغاز گشته تا محیطی با هدف ارتقای رضایت و تسریع روند بهبود بیمارانشکل گیرد. بر اساس این رویکرد، در پژوهش حاضر از ابزار جمع آوری اطلاعات (مطالعات کتابخانه ای، اسناد و مدارک مرتبط)استفاده شده است و مؤلفه ها، اصول و الگوهای مرتبط با موضوع، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسیمحیط، طبیعت و تأثیر آن بر روند درمان و سیر بهبودی، ارائه ی الگویی در جهت طراحی محیط درمانی ایمان تر، با آرامشبیشتر و استرس زایی کمتر است. محیطی که شفابخش و درمانگر باشد. بنابراین با طراحی مرکز درمانی که با طبیعت تلفیقشده است، بیمارستان از حالت کسالت آور و غمبار به محیطی شفابخش، امیدوارکننده و نزدیک به روابط عاطفی خانوادگی درمسیر درمان، تبدیل می شود.

مراکز درمانی، بیمار، استرس، باغ شفابخش، طبیعت