معصومه لطفی - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد
مهدی پژوهش - استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد

فرسایش پذیری خاک به عنوان یک فاکتور مهم برای تعیین میزان تلفات خاک است که معمو لا به عنوان یک خصوصیت ذاتی خاک بررسی می شود. این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین فرسایش پذیری خاک و مشخصات زمین شناسی و شیب در حوزه جونقان انجام گرفت. محدوده ی مورد مطالعه با مساحت حدود 1715/4 هکتار، در کنار سد خاکی آیج، شرق شهرستان جونقان استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. به منظور انجام آزمایش ها 49 نمونه خاک از منطقه جمع آوری شد. نمونه های دست خورده در هوای آزاد خشک و کوبیده شد و بعد از عبور از الک 2 میلی متری آزمایش های مورد نظر روی آنها صورت گرفت. بافت خاک شامل درصد رس، سیلت و ماسه به رو ش هیدرومتری بایکوس تعیین شد و برای تعیین درصد شن ریز ( 0/1-0/05 میلی متر) و شن درشت (2-0/1 میلی متر) به وسیله الک جداسازی صورت گرفت. درصد ماده آلی به روش والکی بلکی محاسبه شد. در این پژوهش مقدار فرسایش پذیری خاک از 0/2 تا 0/3 در تغییر است و حداکثر و حداقل آن در شمال و جنوب غربی منطقه قراردارد. الگوی تغییر فرسایش پذیری با واحدهای زمین شناسی هم خوانی به نسبت خوبی نشان میدهد که نمایانگر این است که مواد مادری منطقه با توجه به نوع خاک های حاصل، فرسایش پذیری خاک را کنترل می کند . در واقع بیشترین مقدار فرسایش پذیری خاک در واحدهایی با سازند زمین شناسی حساس به فرسایش و بروی مناطق پرشیب صورت گرفته است.

عامل فرسایش پذیری خاک، زمین شناسی، شیب، حوزه جونقان