اشکان حاتمی شهماروندی - کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی، گرایش خاکشناسی، دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشگر مرکز تحقیقات و نوآوری سازمان اتکا
بهنام قربانی - دکتری علوم دام، مدیر تحقیقات هدلینگ مزارع نوین اتکا، مدیر تحقیقات هدلینگ مزارع نوین اتکا

اصفهان با میانگین بارندگی سالانه تقریبا 120 میلی متر در منطقه خشک و بیابانی ایران واقع شده است. در اصفهان معمولا در قسمت های که دور از رودخانه زاینده رود است به منظور کشاورزی از آب های زیر زمینی، چاه و قنات، استفاده می شود. در این مطالعه در منطقه مرق اصفهان یک مزرعه با وسعت 300 هکتار با کاربری های متفاوت که توسط 9 حلقه چاه با شوری های متفاوت و ترکیب شیمیایی متفاوت آبیاری می شد، مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا خصوصیات آب چاه ها شامل شوری، اسیدیته، غلظت کربنات، بیکربنات، کلر، سولفات، کل آنیون ها، کلسیم، منیزیم، کل کاتیون ها، کل جامدات محلول در آب و سختی کل اندازه گیری شد. سپس تعداد 116 نمونه خاک سطحی ( 0-30 سانتی متر) از سطح مزرعه تهیه و تعداد 4 پروفیل در مزرعه حفر شد. خصوصیاتی نظیر شوری، اسیدیته، مقدار کربن آلی، غلظت آهک، غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم در نمونه های خاک اندازه گیری شد. سپس با استفاده از نرم افزار ArcGis 9.1 نقشه های پارامترهای اندازه گیری شده رسم شد. با توجه به نتایج این مطالعه آب چاه های مزرعه از نظر محدودیت شوری در کلاس محدودیت زیاد تا شدید، محدودیت یون کلر متوسط تا شدید و محدودیت یون بیکربنات ناچیز تا متوسط می باشد. آب چاه های مزرعه طبق روش طبقه بندی ویلکاکس ( Wilcox ) در کلاس S1C4 ( کاملا نامناسب برای استفاده کشاورزی ) قرار گرفت. با توجه به نتایج این مطالعه خاک مزرعه شور نبوده و نتایج نمودارهای عمقی شوری خاک نشان می دهد که آبیاری با آب با شوری بالا چاه ها به تعداد دفعات بالا و تبخیر و تعرق بالا در طول کشت و کار بلند مدت باعث شور شدن بخش هایی از خاک مزرعه شده است. همچنین در این بخش ها از مزرعه غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم بیشتراست که اثر باقیمانده کودها در بخش های تحت کشت مزرعه را نشان می دهد.

آب های زیرزمینی، شوری، طبقه بندی ویلکاکس( Wilcox )، نقشه پهنه بندی، محدودیت اراضی