علی اکبر شهسواری - عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
کمال خدایی - پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی
بهزاد دلخواهی - پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی
راحله هاتفی - پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی دانشگاه شهید بهشتی

هدف اصلی مقاله حاضر طراحی و ساخت مینی پیزومتر برای تعیین میزان تبادل آبی بین رودخانه و آب زیرزمینی است. تبادل مستقیم آب بین رودخانه و آب زیرزمینی به سه شکل اصلی صورت می گیرد. رودخانه ها می توانند آب را از جریان آب زیرزمینی از طریق رسوبات کف رودخانه بگیرند، آنها می توانند آب خود را از طریق رسوبات کف رودخانه از دست بدهند یا ممکن است هر دوحالت در رودخانه اتفاق بیفتد؛ بدین صورت که در جایی آب بگیرند و در جای دیگری از همان رودخانه آب از دست بدهند. بدیهی است که به منظور محاسبه میزان تبادل آب سطحی و زیرزمینی می بایست گرادیان هیدرولیکی بین دو منبع آب سطحی و زیرزمینی مذکور و هدایت هیدرولویکی رسوبات کف رودخانه مورد محاسبه قرار گیرد. مینی پیزومترها تجهیزات ساده ای برای اندازه گیری جهت جریان و شیب هیدرولیکی بین منابع آب زیرمینی و آب سطحی هستند. مینیپیزومترها که غالبا به صورت موقت نصب می شوند کوچک مقیاس شده همان پیزومترهایی هستند که به طور معمول برای اندازه گیری سطح آب به کار می روند و با تلفیق اندازه گیری های سطح آب رودخانه می توان از آنها برای تعیین جهت جریان آب استفاده کرد. مینی پیزومترها به ویژه در جاهایی که اندازه گیری های زیادی مورد نیاز است، هزینه اهمیت زیادی دارد و دسترسی به سایت ها محدود است، کاربرد دارند. در حالی که نمونه های خارجی و تجاری مینی پیزومترها با قیمت زیاد قابل خریداری هستند همانگونه که در این مقاله ارائه شده است می توان آن را به راحتی و هزینه کم ساخت و مورد استفاده قرار داد. در این مطالعه براساس طرح تهیه شده از مینی پیزومتر و استفاده از وسایلی ساده و در دسترس نظیر لوله استیل، لوله آهنی، میله فولادی، شیلنگ شفاف پلاستیکی، شیر گازی، پمپ مکش دستی، چکش، لوله شیشه ای U شکل، تخته مدرج مانومتر و استوانه مدرج پلاستیکی شفاف و اقدام به ساخت آن شده است و با موفقیت برای تعیین نحوه عملکرد آن در اندازه گیری ها در رودخانه سولقان در غرب تهران مورد آزمایش قرار گرفته است.

مینی پیزومتر، تبادل آب سطحی و آب زیرزمینی