حجت سراوانی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی زلزله، گروه عمران، واحد ملارد، دانشگاه آزاد اسلامی، ملارد، ایران
امین زاهدی خامنه - استادیار، گروه عمران، واحد ملارد، دانشگاه آزاد اسلامی، ملارد، ایران

در این مقاله به بررسی خرابی های لرزه ای لوله های مدفون، روش های مختلف ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای و مروری بر مهمترین مطالعات انجام گرفته در مدل سازی و تحلیل آسیب پذیری لرزه ای می پردازیم. با دقت در خرابی های ایجاد شده در زلزله های گذشته می توان دریافت که آسیب پذیری شریان های حیاتی در برابر زلزله سهم قابل توجه ی از آسیب ها را داراست. کشور ایران با توپوگرافی عمدتاً کوهستانی، فعالیت لرزه ای زمین ساختی و لرزه خیزی زیاد، شرایط طبیعی را برای ایجاد طیف وسیعی از آسیب های مرتبط با زمین لرزه را داراست. حفظ شریان های حیاتی اهم از شبکه گازرسانی، خطوط لوله نفت، شبکه آب و فاضلاب و... در زمان زلزله می تواند از خسارات بعدی همچون آتش سوزی، انفجار، گسترش بیماری های واگیردار و... جلوگیری کند؛ از این رو نواحی آسیب پذیر شهرها، از جمله مناطقی هستند که می توان با شناخت، پهنه بندی و سیاست گذاری درست، آثار منفی بلایا را در آنها کاهش داد. هدف این مقاله بررسی روش های مختلف ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای و مرور پژوهش های انجام شده در گذشته ی نزدیک و مقایسه کارشناسی و علمی آنهاست. در این مقاله ابتدا به بررسی مدل های موجود برای دسته بندی لوله های مدفون پرداخته می شود، سپس سطوح عملکرد، مدهای خرابی و روش های ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای با توجه به روش های مدل کردن، روش های تحلیلی و عددی بررسی می شود و نهایتا روش ارزیابی کیفی مناسب پیشنهاد و همچنین راهکارها و پیشنهادات مدیریتی لازم جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله در شریان های حیاتی که امروز بعنوان یک ضرورت ونیاز، ذهن و فکر مدیران را به خود مشغول ساخته، ارائه می گردد.

تحلیل آسیب پذیری لرزه ای، شریان حیاتی، ارزیابی کیفی، لرزه خیزی زیاد