زهرا معلومی - کارشناس ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران
مینا مبرم - کارشناس ارشد، گروه شیمی،، دانشکده علوم پایه ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران

این تحقیق در آزمایشگاه کشت بافت سازمان پژوهشهای علمی وصنعتی ایران درتهران انجام شد. القاءجهش روشی برای افزایش تنوع ژنتیکی میباشد که در اصلاح گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. در اینتحقیق تغییرات مورفلوژیکی حاصل از اثر القای موتاسیون توسط موتاژن شیمیائی اتیل متیل سولفانات(EMS) بر افزایش تنوع مورفلوژیکی در گیاه داروئی به لیمو مورد ارزیابی قرار گرفت. پروژه به وسیله آزمایش فاکتوریل در دو سطح زمانی 30 و 60 دقیقه و چهار غلظت EMS؛ (25، 50، 400، 75) Μμ (میکرومولار) درغالب طرح کامل تصادفی اجرا گردید. گیاهچه های رشد یافته در محیط کشت بافت، در معرض غلظت های ذکر شده از ماده شیمیائی EMS قرار گرفتند. صفت مورفلوژیکی مورد بررسی ، طول ریشه ریشه می باشد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بدست آمده از طول ریشه نمونه های گیاهی تیمار شده با EMS و مقایسه میانگین های بدست آمده با آزمون دانکن نشان داد که اثر متقابل از هر دو تیمار (غلظت و زمان) در سطح احتمال 1% اختلاف معنی دار وجود دارد. این نتایج نشان داد که در غلظت 50 میکرومولار و زمان 30 دقیقه (9/3) سانتیمتر، بیشترین و در غلظت 50 میکرومولار و زمان 60 دقیقه (7/2) سانتیمتر، کمترین طول ریشه نسبت به شاهد (5/7) بدست آمده است. بر مبنای نتایج حاصل از تجزیه واریانس بدست آمده، با بالا رفتن غلظت در زمان 60 دقیقه طول ریشه گیاه کمتر شده است.

به لیمو، موتاژن، کشت بافت ، طول ریشه، EMS