علیرضا شاه محمدی - کارشناسی ارشد رشته آگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
هادی ویسی - دانشیار گروه آگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
کوروش خوشبخت - دانشیار گروه آگرواکولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
الیاس سلطانی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات،پردیس ابوریحا ن،دانشگاه تهران

در طی قرن اخیر، کشاورزی علاوه بر تأمین غذای کافی و سالم با چالش حفاظت از محیط زیست روبرو بوده است. آبشویی نیترات به منابع آب های سطحی و زیرزمینی، شور شدن و اسیدی شدن خاک های زراعی، انتشار انواع گازهای ازجمله مهم ترین پیامدهای مصرف انواع نهاده های پرانرژی در نظام های رایج تولید محصولات کشاورزی محسوب می شوند.به این ترتیب، تجزیه وتحلیل انرژی در بوم نظام های زراعی به منظور دستیابی به تولید پایدار محصولات کشاورزی ضروری است. در این مقاله با استفاده از روش فرا تحلیل 13 مطالعه، ضمن معرفی رهیافت ارزیابی چرخه حیات برای ارزیابی اثرات محیط زیستی، ابعاد و فرآیندهای آن در مطالعات مرتبط درزمینه زراعی و باغی تبیین شود. در این زمینه بر مبنای شش معیار شامل: هدف و حوزه مطالعه، واحد کارکردی، مرزهای سیستم، سناریوها، طبقات اثر موردبررسی و تفسیر این مطالعات تحلیل شدند.نتایج نشان داد بیشترین سهم تخریب محیط زیست از کشت محصولات کشاورزی به ترتیب مربوط به گرمایش جهانی،مردابی شدن، اسیدی شدن، تخلیه منابع فسیلی، آبی و انرژی، سمیت های آبی، خاکی و انسانی، کاهش لایه ازون، اکسیداسیون فتوشیمایی و تغییر کاربری اراضی دارای اثرات مخرب محیط زیستی در بخش کشاورزی بودند. در این راستا پیشنهاد هایی از قبیل، استفاده از سوخت پاک، جایگزینی روش های کشت ارگانیک و استفاده از کشاورزی دقیق، ورود سیستم های انتقال آب هوشمند، بهینه سازی مصرف نهاده های همچون کود ،سموم و سوخت مصرفی و آموزش و ترویج مدیریت کشاورزی در حوزه نهاده ها توصیه شد.

ارزیابی اثرات محیط زیستی، ارزیابی چرخه حیات، تخریب محیط زیست