بهروز صالح پور - دانشکده فیزیک، دانشگاه تبریز

در این مقاله خلاصه بخشی از نتایج کارهای تجربی انجام یافته در راستای مطالعه افزایش سختی روی دو نوع فولاد آلیاژی کم کربن(0/30% ≈) و پر کربن (3/5%) به دو روش غیر متعارف گزارش شده است . در روش اول میدان الکتریکی نسبتاً قوی در مرحله سرد کردن عملیات حرارتی کوئنچ روی نمونه های اعمال شده، نتایج میکروسختی سنجی این نمونه های کوئنچ شده بدون میدان بود . نکته قابل توجه این که میزان ازدیاد سختی دراثر میدان خارجی متأثر از درصد کربن و سایر عناصر عمده در ترکیب این نمونه فولادها میباشد. در سری دیگر آزمایش ها برای بررسی افزایش سختی روی هرنوع فولاد یاد شده، از تابش پرتو ذرات بتای حاصل از شتابگر Rhodotron TT200 استفاده شده است، انرژی ذرات تابشی حدود 10MeV بوده و با توجه به شار تابشی و تنظیم زمان پرتودهی، دز تابشی برای هر نمونه مشخص شده سپس میزان سختی نمونه ها قبل و بعد از تابش مقایسه می گردد. در این مورد هم نتایج میکروسختی سنجی نشان دهنده افزایش قابل ملاحظه سختی برای نمونه های تابش دیده بود . نکته قابل توجه این که سختی نمونه های پر کربن متناسب با دز تابشی افزایش مییافت، ولی در نمونه های کم کربن این روند معکوس مینمود.

ازدیاد سختی، فولادهای کم کربن و پر کربن،اثر میدان الکتریکی،اثر تابش پرتو بتا