مهدی نورزاده حداد - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور
الهه زلقی - دانشجوی دکتری آلودگی های محیط زیست – مدرس دانشگاه علمی کاربردی شهرداری اهواز – دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور اهواز

ذرات معلق به عنوان شاخه ای از مواد آلاینده دارای تنوع و پیچیدگی بسیار زیادی هستند و اندازه ذرات و ترکیب شیمیایی آنها مانند غلظتشان در هوا از ویژگی مهم این مواد به شمار می رود . ذرات معلق می تواند باعث تحریک و تشدید بیماریهای تنفسی، تأثیرات سرطانی، تأثیرات سوء بر قفسه صدری، تأثیر بر مکانیسمهای دفاعی و تصفیه ای، خوردگی و تخریب اموال زندگی بشود. مطالعه حاضر برآورد شاخص های اپیدومیولوژیکی منتسب به آلاینده PM10 شهر خرم آباد در سال 1392 مبتنی بر استفاده از مدل AIR Q می باشد . این مدل یک ابزار معتبر و قابل اعتماد به منظور برآورد اثرات کوتاه مدت آلاینده های هوا توسط سازمان بهداشت جهانی در سال 2004 معرفی شده است. نتایج نشان داد که برای شهر خرم آباد در خصوص آلاینده PM10 در سال 1392 حداکثر سالیانه، حداکثر تابستان، حداکثر زمستان و صدک 98 سالیانه به ترتیب برابر با 2056. 2056 . 1002 , 970 میکروگرم در متر مکعب بوده است. به ازاء ده میکروگرم در متر مکعب افزایش در میزان PM10 خطر نسبی برای کل مرگها 0/0074 افزایش می یابد. برای جمعیت 765000 نفری شهر خرم آباد انتظار می رود کل مرگ غیر تصادفی 1843 نفر در سال 1392 باشد که سوای این تعداد 1413 نفر مرگ نیز به PM10 بالای ده میکروگرم در متر مکعب نسبت داده می شود. تعداد تجمعی موارد بیماریهای تنفسی در برآورد حد وسط خطر نسبی (rr=008/1) و میزان بروز پایه 1260 در 105 نفر، 1873 نفر می باشد. تقریبا 70 درصد این موارد در روزهایی رخ داده است که غلظت PM10 از 300 میکروگرم در متر مکعب تجاوز ننموده است. باید توجه داشت که 1873 نفر همگی منتسب به تماس با PM10 بوده است و چنانچه تعداد کل موارد مراجعه سرپائی ناشی از بیماری های تنفسی مدنظر باشد عدد 4521 نفر برای شهر خرم آباد توجیه بیشتری دارد. با این توصیف تعداد مراجعین بیماری های تنفسی منتسب به تماس با PM10 حدود 16.79 درصد کل مراجعین همین پیامد بهداشتی می باشد.

آلودگی هوا، بیماری تنفسی، پیامد بهداشتی، خرم آباد، ذرات معلق، مرگ قلبی