لیلا آزوغ - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
بیژن خلیلی مقدم - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
سیروس جعفری - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
شجاع قربانی دشتکی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشگاه شهرکرد

در طی 50 سال گذشته، استفاده از مالچ نفتی یک روش رایج برای تثبیت شنهای روان در خوزستان بوده است. با این حال اثرات مالچ نفتی و کنترل بیولوژیکی بر روی ویژگیهای شنهای روان و نگرانیها درمورد انتشار فلزات سنگین از نفت کمتر بحث شده است. این پژوهش به منظور ارزیابی اثرات دراز مدت مالچ نفتی همراه با کنترل بیولوژیکی بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی ماسه های روان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. فاکتورهای زمانی: نمونه شاهد (مالچ پاشی نشده)، نمونه 1 (با سابقه مالچ پاشی 5 سال)، نمونه 2 (با سابقه مالچ پاشی 20 سال) نمونه 3 (با سابقه مالچ پاشی 40 سال) و عمق: 30-0 , 30-60 سانتی متری نیم رخ خاک می باشد. خصوصیات شیمیایی و فیزیکی شن های روان شامل (پ-هاش، هدایت الکتریکی، کربن آلی، فلزات سنگین کل، توزیع اندازه ذرات خاک و پایداری خاکدانه ها) اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که مالچ نفتی و کنترل بیولوژیکی در طولانی مدت باعث افزایش پ-هاش (12/5-24%) هدایت الکتریکی (192/4-21/6%) کربن آلی (36-16%) رس (196-135%) پایداری خاکدانه (67-8%) شد. میانگین نیکل، کادمیوم، سرب، مس، روی، منگنز و آهن کل در نمونه 1 (با سابقه مالچ پاشی 5 سال) به ترتیب 119/8, 155/2, 108/9, 134/5, 138/7, 166/1, 112 برابر بیشتر از نمونه شاهد و 103, 109/8, 108, 117/7, 116/9, 127/9, 97/3 برابر بیشتر از نمونه 2 (با سابقه مالچ پاشی 20 ساله) 114/7, 125, 110/3, 133/1, 146, 149/7, 109/9 برابر بیشتر از نمونه 3 (با سابقه مالچ پاشی 40 ساله) می باشد. به طور کلی تثبیت شن های روان و کنترل بیولوژیکی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی شنهای روان را بهبود بخشید، اگرچه انتشار فلزات سنگین از مالچ نفتی باعث نگرانی است.

عناصر سنگین، ماسه روان، اهواز، مالچ