محمدحسین سرائی - دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
سمانه ایرجی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد،یزد،ایران

روند شهری شدن در کشور های در حال توسعه ، با عدم تعادل خدماتی، پراکنش جمعیت و رشد بی قواره شهری مواجه بوده است. به ترک ناپایداری به وجود آمده از این رشد ناموزون و شش به عدم تعادل های فضایی - اجتماعی با نمود های فقر شهری اسکان و اشتغال غیررسمی و آلودگی های زیستی، نمایان شده است. تحقیق حاضر به بررسی نابرابری های اجتماعی و فضایی در مناطق و نواحی مختلف شهر یزد و چگونگی ارتباط آنها با یکدیگر پرداخته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بوده و داده های لازم از طریق روش کتابخانه ای و عمدتاً با استفاده از اطلاعات طرح تفصیلی سال 1388 شهرستان یزد گردآوری شده اند و رتبه بندی مناطق و نواحی شهر یزد از لحاظ توسعه اجتماعی، با استفاده از 15 شاخص و با بهره گیری از روش تاپسیس و تاکسونومی نشان داد که منطقه 3 و ناحیه 3-2 در رتبه اول و منطقه 2 ناحیه 2-1 در رده اخر قرار گرفته اند. انتخاب میانگین قیمت زمین به عنوان معیاری برای ارزیابی نابرابری اقتصادی میان نواحی مختلف شهر با مقایسه این شاخص با استفاده از آزمون ANOVA بیانگر این نکته بود که میان نواحی مختلف شهر است از این نظر تفاوتی وجود دارد به طوری که ناحیه 3-2 بالاترین ارزش و ناحیه 1-1 کمترین ارزش را به خود اختصاص داده اند. آزمون همبستگی بین میزان تازگی اجتماعی نواحی و ارزش زمین در آنها که با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون انجام شد، نشانگر رابطه معنادار و مثبت بین این دو متغیر بوده است. لذا ما شاهد افزایش ارزش زمین به موازات افزایش توسعه یافتگی اجتماعی در نواحی مختلف شهر یزد می باشیم.

نابرابری اجتماعی، نابرابری اقتصادی، ارزش زمین ، توسعه پایدار، شهر یزد