بهرام ملکی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مدرس کردستان، سنندج، ایران
عباس رهبری - مربی گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید مدرس کردستان، سنندج، ایران

اندیشیدن (تفکر) شامل گستره وسیعی از فعالیتهای ذهنی است. در همه موارد زیر به گونه ای سرگرم اندیشیدن هستیم، حل مسأله ای که در کلاس داده شده، غوطه خوردن در خیالبافی پیش از شروع درس، تنظیم برنامه تعطیلات، نوشتن یک نامه، نگرانی درباره مشکل روابط خود با فردی دیگر، یا تصمیمگیری در خصوص چیزهایی که باید از خواربارفروش خرید. در همه این موارد میتوان اندیشه را نوعی«زبان ذهن » دانست. در روانشناسی شناختی به بررسی استدلال به عنوان یکی از مصادیق مهم تفکر پرداخته میشود. در مقاله حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی به بررسی موضوعهای مهمی درباره استدلال ازجمله روشهای اندیشیدن، انواع استدلال، شرایط روانشناختی تأثیرگذار بر استدلال، انواع راه های رسیدن به استدلال منطقی، موانع استدلال، خطاهای ذهنی در استدلال، روش های پژوهش در استدلال و درنهایت روشهای بهبود استدلال پرداخته شده و به این سؤال اساسی پاسخ داده شده است که ویژگیهای روانشناختی هریک از نظام های مختلف استدلال کدام است.

استدلال، قیاس، استقراء، قضاوت، تصمیم گیری