سید حسین صباغ پور - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

نخود و عدس از مهمترین گیاهان حبوبات می باشند که به ترتیب 64 و 23 در صد سطح زیر کشت حبوبات در ایران را به خود اختصاص داده اند. نخود و عدس در بین محصولات از نظر سطح زیر کشت دارای سومین و پنجمین رتبه در کشور می باشند که کشور ایران به لحاظ سطح زیر کشت این دو محصول، چهارمین رتبه را در دنیا به خود اختصاص داده است. غالبا دو محصول نخود و عدس در شرایط دیم ( 95 و 92 در صد) کشت می شوند و عملکرد این دو محصول در مقایسه با سایر کشور های مهم تولید کننده بسیار پایین می باشد. عوامل مختلفی در پایین بودن عملکرد این دو محصول دخیل می باشند که از جمله می توان مدیریت ضعیف عملیات زراعی ( آماده سازی زمین، روش کشت، میزان بذر ، زمان کشت، کنترل آفات و علف هرز، روش برداشت) ، تنش خشکی، تنش سرما ، بیماری برق زدگی ، بیماری فوزاریوم و بیماری ویروسی نام برد. به عبارت بهتر می توان بیان نمود که کشاورزان، حبوبات را بسیار سنتی کشت می نمایند و کمتر می توان آثاری از یافته های تحقیقاتی در مزارع کشاورزان یافت نمود. در صورتی که با تحقیقات انجام گرفته جهت نحوه آماده سازی زمین، کشت مکانیزه، میزان بذر، تاریخ کشت مناسب ،کنترل آفات و علف های هرز به روش مکانیزه ، چگونگی کاهش خسارت خشکی و بیماری برق زدگی با کشت ارقام مقاوم به بیماری برق زدگی و فوزاریوم در زمان مناسب و برداشت مکانیزه، می توان عملکرد را حداقل به میزان 50 در صد افزایش داد. با کشت ارقام اصلاح شده و امید بخش نخود از جمله هاشم ، آرمان و FLIP 93-93 و ارقام اصلاح شده و امید بخش عدس از جمله رقم گچساران ، , FLIP 92-12 ILL590 و ILL 6037 همراه با اجرای توصیه های فنی در طر ح های تحقیقی و ترویجی و مزارع نمایشی می توان به راحتی به این مهم دست یافت.