آزیتا مولایی نسب - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری- دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین بشری - استادیار دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه صنعتی اصفهان
مصطفی ترکش اصفهانی - استادیار دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه صنعتی اصفهان

سلامت اکوسیستم های مرتعی که بیش از 47 درصد از مساحت زمین را پوشش داده و منبع اصلی تغذیه برای دام شناخته شده است بسیار حائز اهمیت است. این مطالعه با هدف مقایسه شاخص های سلامت مرتع در سایت هایی باوضعیت های مختلف با شرایط اکولوژیکی مراتع منطقه نیمه خشک استان اصفهان انجام شد. سلامت مرتع روشی کیفی برای ارزیابی وضعیت عملکرد اکوسیستم است. در این روش از 17 شاخص برای به دست آوردن سه ویژگی پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیک و سلامت موجودات زنده در سایتهای اکولوژیک استفاده شد. بدین منظور سه رویشگاه با وضعیتهای خوب، متوسط و ضعیف براساس فاصله از آبشخوار و روستاهای موجود در منطقه میدانک استان اصفهان انتخاب شد. کاربرگهای سلامت مرتع ارزیابی شده و برای هر سایت با دو تکرار ثبت شد. نمونه های خاک از زیر لکه های پوشش گیاهی و خاک لخت جمع آوری شد و ویژگی هایی از جمله میانگین وزنی قطر خاکدانه ( MWD )، درصد کربن آلی ( OC% ) و وزن مخصوص ظاهری خاک اندازه گیری شد. مطابق نتایج ویژگی سلامت موجودات زنده در منطقه مرجع و منطقه ضعیف تفاوت معنی داری داشتند ( P<0/05) بطوری که منطقه متوسط در مقایسه با منطقه مرجع در طبقه متعادل (مرتع در معرض خطر) قرار گرفت. در منطقه ضعیف هر سه ویژگی اکوسیستم مرتع در مقایسه با منطقه مرجع از لحاظ سلامتی پایین تر از مرز آستانه (طبقه حاد و نسبتاً حاد) قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که اجرای قرق باعث پایداری بیشتر اکوسیستم و بهبود ویژگی های عملکردی مرتع شده است.

وضعیت مرتع، سلامت مرتع، شاخصهای اکولوژیک، مراتع نیمه استپی، میدانک