صیاد شیخی ئیلانلو - گروه محیط زیست،دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
داود فداکار - دانشجوی دکترای محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی ،دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
مصطفی قلی پور - دانشجوی دکترای محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گلستان،ایران

مسائل زیست محیطی در اواخر قرن بیستم به حوزه فعالیت و نگرانی بین المللی تبدیل شد. از جمله مهمترین این مسائل می توان به گرم شدن زمین، کاهش لایه ازن، بیابان زایی، آلودگی هوا، خشک سالی، باران های اسیدی، جنگل زدایی، صدمه به تنوع زیستی اشاره نمود. دریاچه ارومیه یک پیکره آبی عظیم و از ارکان مهم پایدار کننده محیط زیست در شمال غرب کشور می باشد، که در سال های اخیر آسیب های جدی از مخاطرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های انسانی دیده و در معرض نابودی قرار گرفته است. در بین گونه های مختلف جانوری وابسته به دریاچه ها، اکوسیستم ها کاربرد بسیاری دارند. در مطالعه حاضر سعی شده است از پرندگان مهاجر به عنوان شاخصی جدید در کشور برای پایش خشک سالی و آسیب های خشک سالی دریاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی استفاده شود. برای این منظور داده های سرشماری پرندگان مهاجر دریاچه ارومیه از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۱ تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. محاسبات آماری صورت گرفته نشان داد که جمعیت پرندگان مهاجر در 10سال اخیر به صورت معناداری روند رو به کاهشی داشته اند. همچنین نتایج نشان داد که تعداد افراد جمعیت پرندگان مهاجر از تعداد گونه های پرندگان مهاجر پاسخ روشنی را به تغییرات اقلیمی و روند خشک سالی دریاچه ارومیه می دهد. با توجه به نتایج به دست آمده نیاز است تا برنامه های سرشماری پرندگان حوضه آبخیز دریاچه ارومیه برای استفاده بهتر از آنها با دقت بیشتری صورت گیرد. همچنین این روش می تواند در مناطق دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد تا بتوان مدیریتی جامع برای مناطق آبی بخصوصتالاب ها داشته باشیم.

شاخص زیستی،خشکسالی، دریاچه ارومیه، پرندگان مهاجر، آذربایجان غربی