شهرزاد بوذری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی محیط زیست دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
احمدرضا یاوری - دانشیار گروه برنامه ریزی محیط زیست دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
محمد جواد امیری - استادیار گروه برنامه ریزی محیط زیست دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

تهران کلان شهری است که به علت معضلات عدیده محیط زیستی، نیازمند برنامه ریزی جامع و اصولی است. شناخت گرادیانت شهری - روستایی و برنامه ریزی بر اساس آن در ارتقا عملکردهای محیط زیستی شهرها بسیار حائز اهمیت است از طرفی تحلیل گرادیانت شهری - روستایی گامی موثر برای مطالعه الگوی شهر تهران بوده و کمک شایانی به برنامه ریزان به منظور حرکت در جهت پایداری شهری خواهد نمود؛ لذا این نوع تحلیل میتواند در قالب مطالعات علمی در جهت برنامهریزیهای آتی بسیار مهم و کاربردی باشد. به منظور کمی سازی متریک های منتخب گرادیانت شهری - روستایی کلان شهر تهران از تصویر ماهوارهای سال ۲۰۱۶ میلادی (Landsat S ،OLITIRS) استفاده شد. پوشش زمین در چهار طبقه عمده طبقه بندی شد؛ پوشش گیاهی، اراضی باز، اراضی انسان ساخت و آب. ترانسکت هایی به ابعاد ۴km *۴km در چهار جهت اصلی مرکز - شرق، مرکز - غرب، مرکز - شمال و مرکز - جنوب، به مرکزیت مرکز تجاری کلان شهر تهران واقع در منطقه ۱۲ شهرداری تهران عبور داده شد. متریک های اکولوژیکی NP، PLAND ،PD و ED در دو سطح سیمای سرزمین و کلاسی، برای تحلیل فضایی گرادیانت شهری - روستایی کلان شهر تهران به کار گرفته شد. نتایج این پژوهشی حاکی از پیوستگی بالای لکههای انسان ساخت و کاهش محسوسی مساحت لکههای پوشش گیاهی و اراضی باز در مرکز تجاری کلان شهر تهران و از هم گسیختگی بالا در لکههای پوشش گیاهی با افزایش فاصله از ترانسکت مرکزی است. در این پژوهشی روند تغییرات متریک های مذکور در طول ترانسکت های عبوری به تفصیل تحلیل شد است.

اکولوژی سیمای سرزمین، گرادیانت شهری روستایی، عوارض توسعه شهری و سنجش از دور