عاطفه شهبازی - دانش آموخته دکتری علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سید حمید متین خواه - گروه مرتع و آبخیزداری ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین بشری - گروه مرتع و آبخیزداری،دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

شناسایی قابلیت های گونه های با ارزش و بومی ایران از جهات مختلف در جهت حفظ و توسعه آنها امری ضروری است. این پژوهش، با هدف شناسایی برخی قابلیت های گونه اسپرسی همدانی در استان اصفهان انجام شد. از روش نمونه برداری تصادفی طبقه بندی شده جهت مطالعه پوشش گیاهی در دو رویشگاه چادگان و موته استفاده شد. همچنین خصوصیات جوانه زنی، شاخص های کیفیت علوفه و کارایی فراهم آوری نیتروژن این گونه به منظور تعیین قابلیت های آن در جهت احیا و اصلاح مراتع نیز انجام گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که در استان اصفهان، گونه اسپرسی همدانی منحصراً در مناطق محدودی از استان پراکنش دارد. بطور کلی می توان بیان کرد که حضور گونه اسپرسی همدانی بر رویدامنه های شمالی در جاییکه خاک عمق زیادی داشته باشد بیشتر بوده است. همچنین این گونه بر روی شیب های کم جایی که شدت چرا می تواند بیشتر باشد و نیز بر روی شیب های زیاد (بیش از 80 درصد) جایی که خاک عمق مناسبی ندارد، کمترین میزان حضور را دارد. بیشترین میزان حضور این گونه بر روی شیب های 60-80بوده است. از آنجایی که در مناطقی که شدت چرا زیاد بوده است این گونه از بین رفته است می توان بیان کرد که در شدت های چرایی سبک ومتوسط این گونه می تواند بقای خود را حفظ کند. همچنین نتایج نشان داد که گونه اسپرسی همدانی از نظر خصوصیات جوانه زنی، کیفیت علوفه و توان فراهم آوری نیتروژن دارای قابلیت های مطلوبی است و میتوان آنرا به عنوان یک گونه بومی مرتعی برای کاشت در شرایط اکولوژیک مشابه معرفی و ترویج نمود. در این راستا گونه اسپرسی همدانی بایدمتناسب با شرایط اکولوژیک رویشگاه های آن کشت شود تا ضمن تأمین علوفه مورد نیاز دام، بهره مندی از ویژگی های مقاومت به سرما و خشکی و همچنین حفظ ارزش های زیست محیطی، صرفه اقتصادی نیز داشته باشد

جوانه زنی، کیفیت علوفه، فراهم آوری نیتروژن، خصوصیات رویشگاهی، اسپرسی همدانی