حامد حسن پور - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر
علی افروس - دکترای آبیاری و زهکشی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دزفول

سامانه نیزارهای مصنوعی یک شبیه سازی از تالاب های طبیعی هستند که به دلیل وجود گیاهان، بستر خاکی یا غیرخاکی و محیط مناسب برای رشد طیف وسیعی از ارگانیزمها، در کاهش آلودگی های آب بسیار مؤثر عمل می کنند. سامانه هاینیزارهای مصنوعی برای تصفیه فاضلابها ساخته می شوند و معمولاً به دو نوع کلی سامانه های با جریان سطحی آزاد وسامانه های با جریان زیر سطحی ساخته می شوند. به منظور احداث این سامانه ها از ماندابهای پوشیده ازگیاهان برآمده از آبالگو گرفته می شود و این در حالیست که مردابهای جنگلی و پوشیده از درخت پس از 5 الی 20 سال کارائی خواهند داشت. دراین تحقیق از گونه گیاهی فراگمیتس استرالیس جهت کشت در سامانه در شرایط آب و هوایی گرم و خشک دزفول استفاده و راندمان حذف PO4 , TP, TKN ، BOD5 با غلظت های 250، 25، 15 و 45 میلی گرم در لیتر در چهار زمان ماند 2، 4، 6 و 8 روزه و 3 عمق 40، 60 و 80 سانتی متر و در سه تکرار با نمونه شاهد(سامانه بدون گیاه) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش زمان از دو روز به هشت روز غلظت BOD5 در سامانه به طور میانگین از 217/17 به 22/713 و غلظت TKN به طور میانگین از 18/6503 به 6/391 و غلظت TP به طور میانگین از 13/167 به 2/48 و غلظت PO4 در سامانه به طور میانگین از 39/49 به 7/26 کاهش یافته است. نتایج مقایسه میانگین تأثیر عمق سامانه، زمان ماند فاضلاب و تأثیرمتقابل این دو عامل بر راندمان حذف TP, TKN, BOD5 و PO4 نشان داد که تأثیر زمان ماند فاضلاب بر راندمان حذفآنها در سطح 99 درصد معنی دار مشاهده شد ولی تأثیر عامل عمق سامانه و تأثیر اثر متقابل این دو عامل معنی در نشد. علاوه بر این با افزایش زمان ماند هیدرولیکی راندمان حذف TP, TKN, BOD5 و PO4 نیز بالاتر رفت.

سامانه مصنوعی، راندمان حذف، زمان ماند PO4،TP،TKN،BOD5