علی افروس - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
ابراهیم پذیرا - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
روح الله شمشیری - کارشناسان و اعضاء کمیته تحقیقات، شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد
صمد محمدی - استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

استفاده از سامانه نیزارهای مصنوعی جهت پالایش فاضلابهای شهری، صنعتی و کشاورزی توجه زیادی را در تمام نقاط جهان به خودجلب نموده است، این امر از غنی شدن منابع آبی به مواد مغذی در اثر تخلیه مستقیم فاضلاب ها به منابع آب جلوگیری می نماید. باتوجه به رشد گیاهان آبزی به صورت طبیعی در زهکشهای روباز کشاورزی، هدف از انجام این بررسی بررسی نقش این زهکشها بهعنوان سامانه های نیزار طبیعی در کاهش نیترو ن و فسفر از پساب ها بوده است. در این تحقیق، ابتدا در پژوهشی در مقیاس آزمایشگاهی راندمان حذف نیتروژن و فسفر (در سه تکرار و در سطح غلظت 30 و 10 میلی گرم در لیتر) و در چهار زمان ماند 0/75، 1/5، 3/5 و 7 روزه در سامانههای حاوی دو گونه گیاهی نی فراگمتیس (Phragmites australis) و لوئی (Typha latifolia) در مقایسه به سامانه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بخش نشان داد که سامانه حاوی گیاه نی بیشترین راندمان حذف را نشان داد. در مرحله دوم در یک بررسی میدانی در بازهای به طول 1000 متر از مسیر زهکش روباز (به فواصل 200 متری) غلظت نیتروژن و فسفر در مسیر زهکش اندازه گیری گردید. نتایج این بخش از تحقیق حاکی از کاهش غلظت این آلاینده ها در مسیر زهکش داشت.

گیاهان آبزی، زهکشهای روباز، نیتروژن، فسفر و دزفول