مسیح الله نعمتی - دانشجوی ارشد زبانشناسی (آزفا)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران
عطیه کامیابی گل - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبانشناسی، ایران
حیدرعلی امینی - دانشجوی ارشد زبانشناسی (آزفا)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ایران

فرکلاف (1992) تحلیل گفتمان را در سه سطح به کار گرفت: مرحله ی توصیف که توجه به ویژگی های صوری که در یک متن یافت می شوند می باشد. مرحله تفسیر بیانگر روابط قدرت و سلطه و ایدئولوژی ها می باشد و هدف مرحله ی سوم یعنی تبیین، توصیف گفتمان به عنوان بخشی از یک فرآیند اجتماعی است. محقق به دنبال ردپای روابط قدرت و خصوصیات ایدئولوژی به کار رفته در نهج البلاغه (نامه ی 53) براساس تحلیل فرکلاف (1992) در سطح توصیف می باشد. محقق پس از تجزیه و تحلیل این نامه به این نتیجه می رسد که سخنان حضرت علی (ع) با پشتوانه ی ایدئولوژی عقیده ای ایمان راسخ به پروردگار بوده و در هیچ یک از بیانات ایشان اثری از قدرت شخصی و یا قدرتی که تمایل به نفس دنیوی دارد مشاهده نشد. توجه به مردم و نیکی به آن ها در اولویت سفارشات ایشان قراردارد و در کنار آن عدالت، دوری از هوای نفس و همچنین توجه خاص به مستمندان نیز دیده می شود.

تحلیل گفتمان انتقادی، قدرت، ایدئولوژی، نهج البلاغه