پریسا نیکنام - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور،
رضا عرفانزاده - دانشیار گروه مرتعداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، مازندران، نور
حسن قلیچ نیا - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ساری.

بانک بذر خاک نقش مهمی را در پویایی جوامع گیاهی بازی میکند. این تحقیق بهمنظور دستیابی به اثر آتشسوزی گیاهان بالشتکی بر تراکم و غنای گونهای بانک بذر خاک توسط این گیاهان در مراتع واز استان مازندران انجام شد. برای این منظور سیزده پایه گیاه بالشتکی بهتصادف انتخاب شدند. نمونههای بانک بذر خاک قبل از آتشسوزی در دو عمق (5-0و10-5 سانتیمتر) جمعآوری شد و سپس گیاهان بالشتکی سوزانده شدند. نمونههای خاک پس از آتشسوزی در همان دو عمق با فاصله یک هفته از نمونهبرداری قبل از آتش جمعآوری شدند. نمونه جهت جوانهزنی بذرها تحت شرایط مناسب در گلخانه قرار گرفتند. بذرهای جوانهزده شناسایی شده و تراکم در متر مربع و غنای گونهای محاسبه و بین نمونههای قبل و بعد از آتش مقایسه شدند. نتایج نشان داد که تراکم بانک بذر خاک قبل از آتش سوزی در عمق 5-0سانتیمتر بهطور معنیداری (908/2=t ،013/0=sig ،(از تراکم خاک بعد از آتشسوزی در همین عمق بیشتر بود. همچنین غنای بانک بذر خاک قبل از آتش سوزی در عمق 5-0 سانتیمتر بهطور معنیداری (889/2=t ،014/0=sig ،(از تراکم خاک بعد از آتشسوزی در همین عمق بیشتر بود. تفاوت معنیداری (53/0=t ،606/0=sig و 379/1=t 193/0=sig (بین تراکم و غنای گونهای بانک بذر خاک در عمق 10-5 سانتیمتر قبل و بعد از آتش وجود نداشت. این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد مطالعه اکثر گونهها بهجز گونههای خانواده بقولات دارای واکنش منفی به آتش هستند.

آتش، تراکم بانک بذر، گیاه بالشتکی، عمق، غنای گونهای