حسین حاتمی نژاد - عضو هئیت علمی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
محمدسینا شهسواری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران،
یعقوب ابدالی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

محیط زیست و طبیعت یکی از منابع ناپایدار جهانی است. شهرها به محیط طبیعی خود وابستهاند و علاوه بر آن که از آن تاثیر میپذیرند، بر آن تاثیر گذارند. بنابراین ضروری است که رشد و توسعه شهرها با توجه به محیط زیست اطراف آن صورت پذیرد. در غیر اینصورت شهر با آسیبهای جبران ناپذیری روبهرو خواهد شد. تا قبل از جنگ جهانی دوم سرعت گسترش فیزیکی شهرها به صورتی نبوده است که آسیبی به طبیعت اطراف خود وارد کند، اما این روند طی صد سال اخیر تغییر پیدا کرده و هم اکنون بیشتر جمعیت جهان شهرنشین هستند. متعاقب افزایش جمعیت شهری، شهرها شروع به گسترش در تمامی جهات ممکن کردند و طبیعت پیرامون مورد تهدید قرار گرفت. این روند در ایران نیز شیوع پیدا کرده و یکی از کلانشهرهای ایران که سرعت توسعه فیزیکی بالایی و همچنین طبیعت آسیب پذیری دارد، شهر رشت میباشد. با توجه به آب و هوای نیمه بیابانی اغلب مناطق کشور، منابع طبیعی رشت به عنوان یک ذخیره ملی به حساب میآید. این پژوهش برمبنای روش شناسی توصیفی - تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانهای – اسنادی استوار شده است و هدف از انجام آن بررسی روند توسعه فیزیکی شهر رشت و تاثیر آن بر طبیعت اطراف آن و ارائه راهکارهای لازم جهت جلوگیری از تخریب طبیعت است. نتایج تحقیق نشانگر این است که توسعه شهر رشت بیشتر به صورت افقی و پراکنده رویی بوده است. بیشترین تغییرات کاربری اراضی این شهر مربوط به تغغییر کاربری باغات و کشاورزی به کاربری مسکونی بوده است. با توجه به رشته کوه البرز و جنگلهای انبوه در جنوب این شهر بیشترین میزان توسعه در جهت جغرافیایی شمال شرق بوده است. پیشنهاد میشود ادامه توسعه فیزیکی این شهر در قالب شهرسازی فشرده به صورت بلند مرتبه سازی و استفاده از زمینهای خالی داخل شهر باشد. .

محیط طبیعی، شهر، توسعه فیزیکی، افزایش جمعیت، رشت