سیدمحمد حسینی - استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
علیرضا کربلائی درئی - دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه خوارزمی

واکاوی سنجه ها و فراسنج های آب و هوایی، می تواند در امر برنامه -ریزی و آمایش یک منطقه نقش عمده ای ایفا نماید و بارش به عنوانمهمترین فراسنج اقلیمی در زاهدان با داشتن وردش های شدیدزمانی مکانی، نقش عمده ای در چگونگی بهره برداری از توان های محیطی، اقتصادی و کشاورزی آن استان عهده دار می باشد. لذا پیشبینی وقوع حوادثی همچون سیل و خشکسالی و ضرورت شناختصحیح شرایط جوی و به تبع آن، ارائه راهکار مناسب جهت مبارزه بابلایای طبیعی، ترسیم خوشه بارش این استان را برای برنامه ریزان امرآشکار ساخته است. در این پژوهش، ابتدا آمار بارش روزانه ی زاهدانطی یک دوره ی 50 ساله (1393-1353) تهیه و سپس مورد پیش -پردازش و پردازش قرار گرفت. سپس با واکاوی خوشه ای به روشپیوند وارد، دارنمای بارش ترسیم گردید. نتایج حاصل از این پژوهشنشان داد که بارش روزانه زاهدان در چهار گونه اصلی و متمایز قرارمی گیرد و هر گونه بر اساس پارامترهای سه گانه ی بارشی شامل:میانگین دوام، میانگین بارش و شدت بارش به ترتیب دارای ویژگی -های زیر است: گونه 1: بارش های پردوام- بسیار سنگین- بسیارشدید. گونه 2: بارش های متوسط دوام- سبک- با شدتمتوسط. گونه 3: بارش های کم دوام- سبک- کم شدت و گونه 4:بارش های پردوام- سنگین- شدید. ملاحظه می شود گونه 1، نیازمندمدیریت بحران در مواقع سیلابی و گونه 2، نیازمند مدیریت بهرهبرداری بهینه در زمان کم آبی است.

گونه بارش، واکاوی خوشه ای، مدیریت خشکسالی، مدیریت سیلاب، زاهدان