مریم لبافی - کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات ، تهران، ایران
مسعود گودرزی - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، گروه تغییر اقلیم و خشکسالی

مطالعه تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر شدت و تواتر خشکسالیهای دهههای آتی میتواند به برنامهریزی جهت استفاده صحیح منابع آب و سازگاری با آثار مخرب پدیده خشکسالی کمک شایانی نماید. در این تحقیق به ارزیابی تغییرات اقلیمی دوره 2030-2011 و اثر آن بر خشکسالی یکی از زیرحوزه های اصلی زاینده رود پرداخته شدهاست. بدین منظور پس از ارزیابی توانایی WG-LARS در شبیهسازی دوره 2008-1965 بر اساس سناریوی پایه، اقدام به ریزمقیاسنمایی بروندادهای HadCM3-GCM تحت دو سناریوی A2 و B1 و پیشبینی دمای حداقل، حداکثر و بارش و بررسی شاخص خشکسالی SPI شده است. بر اساس سناریوهای A2 و B1 دمای حداقل افزایش 3/0 تا 6/1 درجه سانتیگراد را در ماههای مارس، ژوئن، ژوئیه و سپتامبر خواهد داشت. بیشترین و کمترین افزایش دمای حداکثر نیز به ترتیب مربوط به می و فوریه به میزان 6/1 و 02/0 درجه سانتیگراد است. نتایج نشان از افزایش 2/7 تا 9/10 درصدی متوسط بارش سالانه دارد اما از آنجایی که تعداد روزهای تر افزایشی نخواهند داشت بنابراین بر شدت بارشهای حدی افزوده میگردد. بیشترین کاهش بارندگی مربوط به ماههای آوریل و می بوده و با توجه به اینکه این کمبود بارندگی با تأخیر چند ماهه نمود پیدا میکند، شدیدترین خشکسالی کشاورزی مربوط به آگوست و شدیدترین خشکسالی هیدرولوژیکی بر اساس SPI 12 ماهه متعلق به دسامبر است. تحلیل سالانه این شاخص نشان داد که 75 %سالها وضعیتی نرمال دارد بنابراین حوزه مورد مطالعه در دهه 2020 با افزایش فراوانی وقوع خشکسالی رو بهرو نخواهد بود اما انتظار میرود بارشها به سمت فصل گرم جابجا شوند.

تغییراقلیم، خشکسالی، HadCM3 ،WG-LARS ،SPI