اکبر اندرز - کارشناسی ارشد جوشکاری، دانشجو
اسلام رنجبر نوده - استادیار، استاد راهنمادانشگاه امیر کبیر، خیابان حافظ، تهران، ایران

در پژوهش حاضر از فرآیند جوشکاری اصطکاکیاغتشاشی برای اتصال تی آلیاژهای غیرهمجنس AA6061-T6 ورق افقی به AA7075-T6 ورق عمودی استفاده شده و تأثیر هندسه سه نوع پین شامل: 1 مخروطی سهشیاره - 2 استوانهای سهشیاره - 3 دوپینهی استوانه مخروطی بر کیفیت ظاهری اتصالات، ریزساختار، ریزسختی، خواص کششی و خستگی مورد بررسی قرار گرفته است. استفاده از پین استوانهای سهشیاره، نتایج بهتری را از خود نشان داد. ریزساختار توسط میکروسکوپ نوری و آزمایشهای کششی در دو راستای ورق افقی و ورق عمودی اتصال و سختی و آزمایشخستگی در راستای عمودی انجام گرفت. مشاهدات ریزساختاری در اتصالاتی که در ارزیابی چشمی و ظاهری موفق بودند، نمایانگر برخی از عیوبرایج در اتصالات تی در جوشهای ایجاد شده با ابزارهای 1 و 3 بود ولی به هرحال ایزار 2 در این مشاهدات نیز جوش باکیفیتی را نشان داد. نتایجریز سختی در راستای عمودی اتصالها، نشان از کاهش سختی در مناطق اغتشاش هر دو فلز به واسطه ریزدانگی داشت ولی کمترین سختی به هرحال مربوط به مناطق HAZ فلز ضعیفتر بود. آزمایش کششی اتصال در جهت ورق افقی، استحکامی بین % 80 - 70 فلز پایه را در هر سه ابزار نشانداده است و بیشترین استحکام مربوط به ابزار 2 میباشد. آزمایش کششی در راستای ورق عمودی در مقایسه با فلز پایه ضعیفتر) AA6061-T6 ،) استحکامی حدود % 80 - 60 را برای دو ابزار 1 و 2 به دست میدهد لیکن برای ابزار 3 خواص کششی دراین راستا نامطلوب است. در آزمایش کشش بهترین نتیجه در راستاهای افقی و عمودی ، در جوش با ابزار 2 به دست آمد. آزمایش خستگی، تحت سه تنش متفاوت: 1 تنش تسلیم - 2 - % 80 تنش تسلیم و 3 - % 65 تنش تسلیم در راستای عمودی اتصال انجام و تعداد سیکل تا شکست نمونههای جوش اندازهگیری شده است. در هر سهتنش بهترین نتیجه مربوط به ابزار 2 بوده و ابزار 3 نتایج خوبی را به دست نداد.

اصطکاکی، اغتشاشی، تی شکل، مخروطی ، استوانهای ، سهشیاره، دوپینه