محسن وفامهر - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران

یکی از مهمترین پارامترها در طراحی سازه ها، به ویژه سازه های مرتفع، مقاومت، استحکام و چگونگی مقابله آنها با نیروهای جانبی، به خصوص نیروی جانبی زلزله می باشد، که این امر توسط تعبیه سیستم های مختلف مقاوم در برابر نیروهای جانبی تأمین می گردد. یکی از مناسب ترین این روش ها کاربرد سیستم دو گانه قاب - دیوار می باشد که کاربرد این سیستم در سازه دارای ویژگی های متعددی می باشد. از مهمترین این ویژگی ها می توان به موارد ذیل اشاره نمود: الف) با استفاده از این سیستم، یکی از مؤثرترین عنار مقاوم در مقابل نیروهای جانبی و پیچش به دست می آید که در این صورت از کارایی دیوار برای جذب عمده نیروهای جانبی و از کارایی قاب برای تحمل بارهای قائم استفاده می گردد. ب) در سیستم های دوگانه، می توان ستون های قاب را به صورت مهاربندی شده کامل طراحی نمود. ج) در بسیاری از حالت ها نیروی برشی قابل ها ممکن است در ارتفاع یکنواخت باشد، لذا می توان قابل های کف را به صورت تکراری در ارتفاع به کار برد که این موضوع باعث اقتصادی تر شدن طرح نیز می شود. د) مقادیر لنگرهای خمشی ستون های قاب و همچنین دیوارهای برشی در سیستم های دوگانه کمتر از حالت عملکرد منفرد آنها می باشد. همچنین در این سیستم ها قسمتی از خمش با تبدل شدن به نیروی محوری در ستون ها قابل موازنه با نیروهای حاصل از وزن سازه می باشد. در این مقاله ضمن بررسی رفتار سازه ها سیستم دوگانه قاب خمشی و دیوار برشی، مواردی از جمله ارتفاع اپتیمم دیوارهای برشی، اثر دیوارها بر رفتار اجزا سازه و نیز عوامل موثر بر عملکرد دیوارهای برشی مورد بررسی قرار می گیرد.

برش پایه، ارتفاع اپتیمم، سیستم دوگانه، مقاوم سازی، دیوار برشی