علیرضا جلالی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محسن حسینعلی زاده - استادیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرکان
چوقی بایرام کمکی - استادیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرکان
مجید عظیم محسنی - استادیار، گروه آمار، دانشگاه گلستان

فرسایش تونلی یا پایپینگ از جمله فرسایشهای آبی است که رخداد آن سبب تغییرات بارز در منظر زمین و تخریب محیط زیست میشود.این نوع فرسایش عبارتست از مجرای زیرسطحی رواناب که غالبا در اثر انحلال ایجاد شده و چنانچه در روی دامنه شیبدارتشکیل شود با فروریزی سقف تونلها، خندق ایجاد شده و سرانجام منجر به تشکیل هزاردره میشود. عموما پایپینگ در سازندهایی که ظرفیت نفوذپذیری کمی دارند و کانیهای قابل انحلال زیادی دارند به وجود میآید. یکی از سازندهای حساس به فرسایش پایپینگ سازند لس است لس ها در کشاورزی و صنعت از اهمیت فوق العادهای برخوردار هستند. با توجه به وجود گستره عظیمی از نهشتهای لسی در استان گلستان ضرورت مطالعه عوامل موثر بر فرسایش پایپینگ در لس ها در این استان مشخص میشود. در این تحقیق سعی شده تا نگاهی کلی به فرسایش پایپینگدر منطقه ایکلی آغزلی واقع در حوزه آبخیز شوردره اقدام به بررسی برخی پارامترهای کمی از جمله: تعداد، ابعاد، شکل، جهت و کاربری اراضی که پایپینگها در آن قرار گرفته انجام پذیرد نتایج مطالعه نشان داد که قسمت اعظم پایپینگها در کاربری اراضی مرتعی قرار داردکه خسارات جانی و مالی فراوانی را برای دامداران منطقه به همراه دارد. هم چنین ابعاد متوسط پایپیگ ها چندین متر میرسدکه نشان از هدررفت بالای خاک دارد. به طور کلی فرسایش پایپینگ در منطقه به علت وجود لس و همچنین عدم توجه بسیار شدید است که درمحدوده مورد مطالعه 102 عدد در وسعتی معادل یک کیلومتر مربع قابل رؤیت بود

ایکلی آغزلی، فرسایش پایپینگ، ل ها، سازندهای حساس