مهتاب امیدواری - دانشآموخته کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی دانشگاه تهران
پیمان عباس زاده دهجی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان

یکی از عوامل مهم و ضروری در کشاورزی پایدار استفاده از میکروارگانیسمها در جهت کنترل قارچهای بیماریزا بهجای استفاده از قارچکشهای شیمیایی میباشد. به منظور بررسی اثر بیوکنترلی باکتریهای سودوموناس فلورسنت بر رشد لوبیا در حضور قارچ بیمارگر فوزاریوم آزمایشی در قالب طرحکاملا تصادفی با 43 تیمار در چهار تکرار انجام شد. برای انجام آزمایش از بذررقم سبز SUN RAY که بیماریزایی قارچ برروی آن به اثبات رسیده بوداستفاده شد. تیمارها شامل کاربرد 43 جدایه سودوموناس فلورسنت همراه با قارچ بیمارگر، کاربرد قارچ بیمارگر به تنهایی )شاهد آلوده( و عدم حضور بیمارگر و باکتری )شاهد سالم( میباشد. نتایج آزمایش گلخانهای نشان داد که تعدادی از جدایه توانستند با کنترل کامل قارچ فوزاریوم رشد گیاه را بهبود بخشند. جدایههای P92 ، P88 و P2 وزن خشک اندام هوایی را در مقایسه با شاهد مثبت )کشت گیاه در عدم حضور عامل بیمارگر( بهطور معنیداری افزایش دهند. این نتایج بیانگر کنترل کامل قارچ بیماگر توسط صفات بیوکنترلی جدایهها و افزایش رشد گیاه با سایر صفات محرک رشدی مانند اکسینو حلکنندگی فسفات میباشد. نتیج نشان داد که وزن تر ریشه گیاهان در حضور جدایههای P88 ، P10 و P2 تفاوت معنیداری با گیاه شاهد سالمنداشتند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر نقش موثر باکتریهای سودوموناس فلورسنت در کنترل عامل بیمارگر قارچی فوزاریوم است. همچنین با انجام تحقیقات مزرعهای و تایید نتایج آزمایشگاهی، میتوان از این جدایهها به عنوان عامل بیوکنترل در جهت کاهش و حتی حذف آفتکشهای شیمیایی جهت کشاورزی پایدار استفاده کرد.

طول اندام هوایی و ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه