سحر طاقدیس - دانش آموخنه کارشناسی ارشد علوم و مهندسی خاک دانشگاه شهیدباهنر کرمان
مجید حجازی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه شهید باهنر کرمان
وحیدرضا جلالی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه شهید باهنر کرمان

آگاهی از وضعیت فراهمی روی در خاک از نقطه نظر تغذیه گیاهان و انسان بسیار حائز اهمیت است. امروزه استفاده از اسیدهای آلی به عنوان یکی ازراهکارهای افزایش فراهمی روی در خاک مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه رهاسازی روی یک راهکار ضروری برای ارزیابی تغییرات قابلیت جذب روی با زمان مورد نیاز میباشد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر و توانایی اسید هیومیک در سه سطح100و200و300 میلی گرم برکیلوگرم برمقدار و سینتیک رهاسازی روی از چند خاک آهکی استان کرمان انجام شد. نمونههای مرکب از دو خاک سطحی ) 1 تا 01 سانتیمتری( مربوط به مناطق کشاورزی استان کرمان، جمعآوری گردیدند1/3گم ازهر نمونه خاک در دو تکرار توزین و به لولههای سانتریفیوژ 11 میلیلیتری انتقال و عصارهگیری با افزودن 13 میلی لیتر محلول 100و200و300 میلیگرم بر کیلوگرم اسیدهیومیک به صورت جداگانه با شیکر افقی و در بازههای زمانی1و2و6و12و24و36و48و 22 ساعت تکان دادهشدند. سپس محلولها سانتریفیوژ و از کاغذ صافی عبور داده شدند. غلظت روی موجود در عصارهها توسط دستگاه جذب اتمی قرائت گردید. الگوی رهاسازی روی در خاکهای مختلف متفاوت و در کلیه خاکها با گذشت زمان افزایش یافت. الگوهای بدست آمده رهاسازی حاکی از سرعت اولیه نسبتا بالای رهاسازی روی و کاهش تدریجی آن تا رسیدن به یک تعادل نسبی تا زمان 22 ساعت بود. نتایج نشان داد که میزان روی رهاسازی شده در محدوده 13/6تا18 میلیگرم بر کیلو گرم بوده که با تغییر سطوح مورد استفاده برای اسیدهیومیک تفاوت معناداری در میزان رهاسازی روی ایجاد نکرد. به طور کلی میتوان چنین بیان کرد که کاربرد اسیدهای آلی از جمله اسید هیومیک منجر به افزایش رهاسازی و همچنین افزایش فراهمی روی در خاک میگردد

اسیدهیومیک، خاک آهکی، روی، رهاسازی