بهناز یازرلو - دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب، دانشگاه بیرجند
محسن پوررضابیلندی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، بیرجند

با توجه به اهمیت و حساسیت مهار آبهای سطحی بهویژه در ایران که مسئله کمبود آب در پهنه وسیعی از کشور وجود دارد یا افزایش موقت مقدار رواناب )سیل(، نیاز به شناسایی و به مدل درآوردن واکنش حوضه به بارش، رفتار رودخانهها و شریانهای آبی به منظور برنامهریزیهای بلندمدت و استفادهبیشتر و بهتر از پتانسیلهای آنها بهشدت احساس میشود. یکی از تکنیکهای بهدست آمده در برآورد رواناب استفاده از مدلسازی بارش-رواناب درمقیاس حوضه آبریز میباشد. از طریق نتایج حاصل از مدل میتوان با پیشبینی آینده، حوضه آبخیز را مدیریت کرد. در این تحقیق از مدل GR4J برای شبیهسازی بارش-رواناب در حوضه قرهسو کرخه استفاده شده است؛ که بهعلت نیاز به دادههای اندک، بدون صرف زمان و هزینه زیاد جهت تهیه دادهها در بسیاری از حوضههای آبریز میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. پارامترهای مورد نیاز مدل توسط معیار ناش-ساتکلیف بهینه گردیدند. در دوره واسنجی متوسط ضریب ناش-ساتکلیف 0/716وبرای دوره اعتبارسنجی 0/724 بهدست آمد که این نتایج گویای عملکرد مناسب مدل در شبیهسازی جریانهای اوج و کم در حوضه مورد مطالعه است. همچنین مقادیر بدست آمده برای تابع NashlogQ حاکی از ضعف مدل در شبیهسازی جریانهای میانه است

مدلسازی بارش-رواناب، مدل GR4J ، حوضه قرهسو، معیار ناش-ساتکلیف