محبوبه سهرابی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد و استادیار بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
حمید محمدی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد و استادیار بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
امیرحسین محمدی - استادیار بیماری شناسی گیاهی، موسسه تحقیقات پسته کشور

در این مطالعه تأثیر دو قارچ Glomus mosseae و G. Intraradices به تنهایی و ترکیب آن ها بر فاکتورهای رشد، میزان کلروفیل و بیماری پوسیدگی ریشه نخود فرنگی با عامل Fusarium solani f.sp. Pisi در شرایط گلخانه ای ارزیابی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه ای کاملاً تصادفی با هشت تیمار و چهار تکرار انجام شد. براساس نتایج به دست آمده همه تیمار های مربوط به قارچ های میکوریز باعث افزایش فاکتورهای رشد و کلروفیل نسبت به گیاهان شاهد شدند. از بین تیمارهای مورد استفاده G. mosseae نسبت به تیمار G. intraradices و تیمار ترکیبی دو قارچ میکوریز بسیار مؤثرتر بود. مایه زنی گیاهان با عامل بیمارگر در غیابقارچ های میکوریز، باعث کاهش معنی دار فاکتورهای رشد و غلظت کلروفیل (در سطح 1 درصد) نسبت به گیاهان شاهد شد. در حضور قارچ های میکوریز کلنیزاسیون ریشه توسط عامل بیمارگر کاهش یافت و تیمار G. mosseae نسبت به تیمارهای دیگر تأثیر بیشتری داشت. در گیاهان میکوریزی که با عامل بیمارگر مای هزنی شده بودند، افزایش معنی داری در فاکتورهای رشد و غلظت کلروفیل در مقایسه با شاهد آلوده مشاهده شد. براساس نتایج به دست آمده تیمار G. mosseae بهترین تأثیر را در کاهش شدت بیماری و افزایش فاکتورهای رشد نخودفرنگی دارد.

فاکتورهای رشد، کلروفیل، Pisum sativum ،Arbuscular mycorrhiza