حسین رنجبراقدم - استادیار، بخش کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران
محمدرضا عطاران - استادیار، آزمایشگاه تحقیقات کنترل بیولوژیک، معاونت تحقیقات برنج کشور، تهران

کرم سیب، Cydia pomonella ، آفت کلیدی باغ های سیب است. در این پژوهش، کارایی سوش بومیزنبور پارازیتوئید Trichogramma embryophagum در کنترل بیولوژیک کرم سیب، ضمن تعیین دقیقزمان رهاسازی زنبورها با استفاده از مدل پیش آگاهی از فنولوژی بر مبنای ساعت- درجه سلسیوس،در کنار تیمار کنترل شیمیایی و شاهد در یک باغ سیب ارزیابی شد. همچنین، ضمن تعیین بیوفیکسکرم سیب با استفاده از تله های فرمونی، دمای محیط به منظور محاسبه مجموع گرمای مؤثر تأمین شدهثبت شد. براساس داده های دمایی و با توجه به مدل پیش آگاهی فنولوژیک، مناسب ترین زمان ها برایرهاسازی سوش انتخاب شده زنبور به منظور کنترل بیولوژیک کرم سیب تعیین شد. رهاسازی زنبورتریکوگراما در پنج مرحله برای دو نسل کرم سیب انجام شد. نتایج ارزیابی کارایی روش کنترلبیولوژیک در مقایسه با کنترل شیمیایی نشان داد که بین تیمارهای یاد شده در سطح احتمال 5 درصداز نظر آماری اختلاف معنی داری وجود ندارد. این در حالی است که شدت خسارت آفت در تیمارشاهد در مقایسه با هر دو تیمار ذکرشده بیشتر بود. همچنین، با توجه به نتایج به دست آمده در زمانبرداشت سیب مشخص شد، خسارت کرم خوردگی میوه ها در تیمارهای کنترل بیولوژیک و شیمیاییبه ترتیب 47/76 و 50/73 درصد کمتر از تیمار شاهد بود. در نهایت، براساس یافته های این پژوهش می توان گفت که کنترل بیولوژیک مطلوب کرم سیب با استفاده از زنبور پارازیتوئید T. embryophagum، در صورت رعایت مسائل فنی موضوع، از مرحله انتخاب اکوتیپ های بومی مؤثر تا کاربرد و در نهایت، ارزیابی برنامه امکان پذیر است.

تریکوگراما، کارایی، کنترل بیولوژیک، کرم سیب، مدل فنولوژیک