محمد دارند - استادیار گروه آب و هواشناسی دانشگاه کردستان
مونا اکبری - دانشجوی کارشناسی آب و هواشناسی دانشگاه کردستان
ژاله پشابادی - دانشجوی کارشناسی آب و هواشناسی دانشگاه کردستان
سهیلا مفاخری - دانشجوی کارشناسی آب و هواشناسی دانشگاه کردستان

برای انجام این پژوهش داده های روزانه ی شبکه ای ارتفاع ژئوپتانسیل کرنل 0 تا 120 درجه ی طول شرقی و 0 تا 80 درجه ی عرض شمالی طی بازه ی زمانی 13948/1/1 تا 2013/12/31 از مرکز ملی اقیانوس شناسی و مرکز ملی تحقیقات جوی امریکا (NCEP/NCAR) استخراج شد. برپایه ی داده های ارتفاع ژئوپتانسیل ضخامت جو لایه ی 1000 تا 500 هکتوپاساکال حساب شد. پایگاه داده ای در ابعاد 1617×24107 ایجاد شد که بر روی سطرها روز و بر روی ستونها یاخته های قرار داشتند. میانگین ماهانه ی ضخامت لایه برای هر یاخته حساب شد. معناداری وردایی ضخامت جو به کمک روش آمار ناپارامتریک من کندال در سطح اطمینان 95 درصد آزمون شد. برای برآورد نرخ تغییرات از تخیمنگر شیب سن بهره گرفته شد. یافته های این پژوهش نشان داد که طی دوره ی مورد مطالعه در اغلب ماههای سال روند ضخامت لایه ی 500-1000 هکتوپاساکال بر روی اغلب گستره ی کرنل مورد واکاوی معنادار و افزایشی است. در بین ماههای سال بیشترین نرخ افزایشی ضخامت جو بر روی کرنل فعالیت سامانه ی واچرخندی سیبری در ماه نوامبر مشاهده می شود. همچنین ضخامت جو بر روی چهارچوپ پوش مکانی محل کنش سامانه های چرخندی سودان و مدیترانه نیز در اغلب ماه های سال افزایش یافته است. افزایش ضخامت جو بر روی مناطق یاد شده بیانگر افزایش دما و گرمایش لایه است که کنش و شدت سامانه های همدید را دگرگون خواهد کرد.

داده های شبکه ای، ضخامت جو، گرمایش جهانی، تحلیل روند