اکرم مهام - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS پژوهشکده رانشگرهای فضایی تبریز پژوهشگاه فضایی ایران
خلیل ولیزاده کامران - استادیار دانشگاه تبریز گروه سنجش از دور
محمدرضا جعفری زاده - عضو هیات علمی پژوهشکده رانشگرهای فضایی تبریز پژوهشگاه فضایی ایران

گندم مهمترین غله ای است که در جهان بعنوان نیاز درجه اول بشر همواره مورد توجه بوده است. از آنجایی که تهیه داده های زمینی در مورد محصولات کشاورزی در سطح وسیع کاری دشوار، زمان بر و پر هزینه است، بنابرین با استفاده از تصاویر ماهواره ای با صرف کمترین زمان و هزینه می توان اطلاعات مفیدی از سطح زیرکشت بدست آورد.بر این اساس در این تحقیق سطح زیر کشت آبی و دیم محصول گندم در شهرستانهای اسکو که از نظر موقعیت جغرافیایی در 46 درجه و 8 دقیقه طول شرقی و 37 درجه و 55 دقیقه عرض شمالی و آذرشهر که از نظر موقعیت جغرافیایی در 37 درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 45 دقیقه شرقی قرار گرفته است، با استفاده از تحلیل تصاویر ماهواره IRS در دو بازه زمانی سالهای 2005 تا 2012 میلادی برآورد گردید. با انجام مطالعات میدانی و اعمال طبقه بندی نظارت شده در نرم افزار ENVI 4.7 روی تصاویر ماهواره، به شناسایی مزارع کشت گندم در منطقه مورد مطالعه پرداخته و سطح زیر کشت گندم با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.2 برآورد شد. پس از ارزیابی صحت عملیات، دقت کلی عملیات 89/7% برآورد گردید. سپس یافته های حاصل از تحلیل تصاویر ماهواره با آمارهای موجود در سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی مقایسه و مشاهده شد که تفاوت معناداری بین این دو ارزیابی به لحاظ برآورد سطح زی کشت گندم و به تبع آن تخمین مقدار محصول وجود ندارد و با پردازش تصاویر ماهواره برآورد سطح زیکشت، سریعتر، راحتتر و ارزانتر از برآورد آن به روشهای متعارف در کشاورزی میباشد.

تصاویر ماهواره، پردازش تصویر، طبقه بندی نظارت شده، سطح زیر کشت، GIS