جمیله توکلی نیا - استادیار گروه جغرافیای انسانی دانشگاه شهید بهشتی تهران
حسین بهبودی مقدم - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران

مشکلات و ناپایداری های اکولوژیکی و اجتماعی نیمه دوم قرن بیستم باعث ظهور الگوی توسعه پایدار در دهه 1970 شد و ازآنجایی که 5/4 از منابع دنیا در شهرها مصرف می شود ، لذا پایداری توسعه جهانی در گرو پایداری شهرها عملی خواهد شد. از دهه 1990 همراه با تغییرات تکنولوژیکی و فرایندهای اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی جهانی شدن، گفتمان های جدیدی چون عقلانیت ارتباطی، حکمروایی شایسته شهری، برنامه ریزی استراتژیک شهری، نوشهرگرایی و رشد هوشمند شهری ظهور کردند که هر کدام پایداری شهری را در ابعاد جدیدی جستجو می کنند .از این رو هدف این پژوهش مطالعه و بررسی پارادایم توسعه پایدار، واقعیت ها و گفتمان های جدید در پایداری شهرهای قرن 21 است. روش تحقیق این پژوهش روش توصیفی مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای است. نتایج پژوهش حاکی از نوعی حرکت از برنامه ریزی شهری برای مردم به برنامه ریزی شهری با مردم یا برنامه ریزی بوروکراتیک به برنامه ریزی دموکراتیک در گفتمان های جدید پایداری شهرهاست. عوامل طبیعی، انسانی- بیرونی و عوامل انسانی- داخلی از مهمترین موانع توسعه پایدار ایران محسوب می شوند .از این رو حرکت با حکمت مردمی از پایین و نهادینه شدن ظرفیت سازی اجتماعی مهمترین راهبرد برای رسیدن به پایداری شهرهای ایران و غلبه بر عوامل خارجی و طبیعی است که اختیار کمتری نسبت به آنها وجود دارد .

توسعه پایدار، توسعه پایدار شهری، گفتمان های جدید شهری، شهرهای ایران، ظرفیت سازی اجتماعی