ناهید علیدوستی شهرکی - کارشناس ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
محمد قربانی - عضو هیئت علمی گروه علوم و صنایع غذائی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

سلولز به عنوان بیوپلیمر اصلی زمین و سازنده اصلی پنبه، یکی از پر مصرفترین مواد طبیعی جهت تولید کاغذ، منسوجات و غیره می باشد. با توجه به محدودیت منبع اصلی سلولز و حفظ منابع طبیعی، محققان در زمینه تولید سلولز غیـر طبیعـی یـا جایگزین نمودن آن تلاش های بسیار انجام داده اند. یکی از روش های بسیار جالب تولید سـلولز مصـنوعی روش باکتریـائی یـا میکروبی می باشدکه سلولز حاصله را سلولز باکتریائی- میکروبی می نامند. جهـت ایـن امـر از بـاکتری هـای مختلفـی مثـل گلوکونو باکتر، آگرو باکتر، ریزوبیا، استو باکتر و برخی از گونه های سارسینا بهـره مـی برنـد کـه در میـان آن هـا اسـتوباکتر بسیارمشهور بوده و مورد استفاده قرار می گیرد. این گونه از باکتری ها از طریق فرآینـد بیولـوژیکی ( تخمیـر) بـا اسـتفاده از گلوکز و یا انواع دیگر قندهای موجود،گلیسرول و یا حتی مواد آلی دیگر، تولید زنجیره های سلولز می نمایند. سلولز حاصل از باکتری ها مجموعه ای خالص است کـه فاقـد هرگونـه ناخالصـی مثـل همـی سـلولز، پکتـین و لیگنـین بـوده، دارای درجـه پلیمریزاسیون بالائی می باشد و نیازی به انجام فرآیند نظیر پخت و سفیدگری نـدارد، بنـابراین تخلـیص سـلولز باکتریـائی بـا صرف انرژی کمتر و فرآیندهای ویژه شیمیائی کم خطرتری صورت می گیرد. ضمن آنکه توسـط ایـن بـاکتری امکـان تولیـد سلولز رنگی، مشتقات سلولز و نیز سلولزی با قابلیت های خاص نیز می باشد و از این نظر که فاقد فضاهای درون سلولی اسـت با سلولز طبیعی تفاوت می کند.

سلولز باکتریائی- میکروبی، استو باکتر، آگروباکتر،گلوکونو باکتر، سلولز رنگی