محمد ناظمی - عضو هیات علمی گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد طبس

در ادمه مطالعات زمین شناسی و ژئوتکنیکی ساختگاه سد سورک بروجن و جهت تکمیل آنها، بررسی تکیه گاههای سد از نظر وضعیت ناپیوستگی ها (Discontinuities) و درزه ها (joint) به منظور آگاهی از وضعیت پایداری شیبهای سنگی طبیعی یا ترانشه های احداثی در آنها ضرورت و اهمیت اساسی می یابد. در این مطالعه ناپیوستگی های هر تکیه گاه به صورت جداگانه مورد برداشت و تجزیه تحلیل قرار گرفته و در مورد تکیه گاه چپ سد با توجه به الگوی توزیع ناپیوستگی ها، تفاوت قرار لیتولوژیکی و وجود یک گسل کوچک فرعی، دو محدوده جداگانه Domain) p1) و p2 جهت برداشت و مطالعه داده ها تعیین و انتخاب گردیده است. پس از برداشت کلیه اطلاعات لازم دسته بندی و تجزیه تحلیل کامپیوتری داده ها انجام شده و مختصات فضایی صفحات نماینده هر کدام از دسته درزه ها (joint set) و محل تلاقی آنها (interesection) مشخص گردید. سپس با توجه به پارامترهای استریوگرافی موثر در ناپایداری شیبهای سنگی نظیر بردارهای قطب، شیب و تقاطع دسته درزه های اصلی و زاویه اصطکاک داخلی سنگهای تشکیل دهنده تکیه گاه که عمدتا شامل سنگ آهکهای توده ای متراکم می باشند با استفاده از استریونت وروابط ریاضی مربوطه یک تحلیل کینماتیکی (kinematic analysis) یا استریوگرافیکی انجام شده و دسته درزه هایی که می توانند باعث ناپایداری شیبهای سنگی طبیعی یا مصنوعی گردند و نوع لغزشها احتمالی (صفحه ای، گوه ای یا واژگونی) مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین در این تحلیل بر اساس وضعیت فضایی سطح رخنمون در هر یک از تکیه گاهها حداکثر زاویه پایدار ترانشه احداثی (maximum safe angel of cut slope) که بدون نیاز به نگهداری پایدار خواهند بود در بازه 180 درجه جغرافیایی از جهت شیب ترانشه (جهت شیب ترانشه → 90) تعیین شدند.

سورک، دسته درزه، ناپایداری، ترانشه، تحلیل استریوگرافیکی، لغزش