رضا ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
شهین دخت برق جلوه - دانشیار گروه برنامه ریزی و طراحی محیط، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی
رومینا سیاح نیا - استادیار گروه برنامه ریزی و طراحی محیط، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی

شبکه جایگاه های سوخت رسانی یکی از ساختارهای اصلی خدمات شهری هستند که به عنوان تامین کننده سوخت ناوگان حمل و نقل و وسایل نقلیه موتوری محسوب می شوند که می بایست در مکانیابی آن ها به ملاحظات ترافیکی، شهرسازی، ایمنی و محیط زیستی توجه کافی نمود. امروزه هزینه بالای استخراج، حمل و نقل توسط تانکر سوخت رسانی و در نهایت آلودگی های محیط زیستی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی مایع موجب گردیده استفاده از سوخت-های با محتوای کربن کمتر نظیر گاز طبیعی فشرده (CNG) بیشتر مورد توجه واقع شود. با توجه به اهمیت موضوع لازم است استقرار جایگاه های سوخت گاز طبیعی با دقت و با توجه به پارامترهای موثر مکانیابی شود. در گذشته غالبا تعیین مکان مناسب برای احداث جایگاه های سوخت رسانی به صورت تجربی بوده است. در این پژوهش سعی شده است مکان یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی فشرده(CNG) در کلانشهر تهران پس از تعیین و انتخاب معیارهای مورد نظر و تعیین ضریب اهمیت با روش وزن دهی شبکه ای ANP در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی و بکارگیری نرم افزار ArcGIS با منطق فازی انجام پذیرد. نتایج مطالعه نشان می دهد که در مناطق جنوبی ، غربی و مرکزی تهران موقعیت مکانی جایگاه ها مناسب بوده و امکان توسعه آتی جایگاه ها وجود دارد. اما مناطق شمالی تهران با کمبود جایگاه ها دارند و مناطق شرقی با وجود اینکه در حال حاضر دارای تعداد مناسب جایگاه می باشند اما جانمایی جایگاه ها در این مناطق و همچنین مناطق شمالی با محدودیت هایی از جمله شیب زیاد، نزدیکی به گسل الگوی ترافیک و تراکم نامناسب مواجه بوده و در نتیجه نیاز برای توسعه آتی نیاز به دقت بیشتری می باشد.

مکانیابی، منطق فازی، ANP ، جایگاه CNG ،کلانشهر تهران