حمیدرضا مشایخی - استادیار دانشگاه مازندران

سجع کلامی موزون و مقفی و با حرف روی واحد چون شعر است. چنین کلامی پس از نزول قرآن وزیبایی های خیره کننده آن توجه اصحاب بلاغت را به خود جلب نمود و به دلیل وجود شباهت هایی میان آن وآیات قرآن کریم گروهی را به تأیید، انکار، اعتدال و انتخاب اصطلاحی دیگر به نام فاصله وا داشت. ایناصطلاح نشان می دهد جلوه های زیبایی شناسی سجع قرآنی دارای امتیازات فراوان بر سایر کلام بشری است.بررسی سجع در قرآن از منظر زیبایی شناسانه نشان می دهد اینگونه سجع بر خلاف نثر مسجع ساخته بشرتابع واژگان نبوده و تنها برای اهداف زیبا شناختی به کار نرفته بلکه به عنوان ابزاری برای انتقال پیام بهمخاطب به شکل های تضاد، ارتباط معنایی کلمات مسجع، حذف، تغییر کلمات، تقدیم و تأخر، سجع درونی،اتحاد در حروف پایانی، بهره گیری از واژگان نادر متناسب با معنا و ارتباط اشتقاقی با واژگان ما قبل جلوهنموده است و استعمال فاصله از سوی محققان نشان از تمایزآن از کلام مسجع بشری دارد.

سجع، آیات، کلام، معنا، زیبایی شناسی، فاصله