شیرین نصراله پورمقدم - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، استادیار و دانشیاران، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، ایران
حمیدرضا کریمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، استادیار و دانشیاران، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، ایران
علی اکبر محمدی میریک - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، استادیار و دانشیاران، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، ایران
محمدحسین شمشیری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، استادیار و دانشیاران، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان، ایران

به منظور ارزیابی تنوع ساختارظاهری (مورفولوژیکی) درون یک توده بذری پسته رقم بادامی ریز زرند ( Pistacia vera L. cv. Badami-Riz- Zarand ) و همبستگی بین ویژگی های بذرها با دانهال های حاصل از آنها، 20 صفت کمی در 67 خشک میوه و دانهال های حاصل از کشت بررسی شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنی دار و مثبتی بین ابعاد خشک میوه و مغز و همچنین ارتفاع دانهال های با قطر طوقه وجود دارد. بر پایه رسم کردار تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد بررسی به سه دسته جداگانه گروه بندی شدند . گروه اول شامل دانهال هایی بودند که از بذرهای پهن تری به وجود آمده بودند و طول دم برگ و قطر در انتها و وسط ساقه آنها بیش از دو گروه دیگر بود. همچنین وزن مغز، طول پهنک برگ و ارتفاع دانهال به طور معنی داری در گروه اول نسبت به گروه سوم برتری داشت. همینطور مشخص شد ژنوتیپ هایی که در گروه دوم قرار گرفتند طول و قطر خشک میوه، طول و عرض مغز، نسبت طول به عرض پهنک برگ، شاخص سبزینگی برگ و قطر طوقه بیشتری از ژنوتیپ های گروه سوم داشتند. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که در پسته رقم بادامی ریز زرند به رغم یکسان بودن والد مادری در بذرهای استفاده شده از یک توده بذری، تنوع ساختارظاهری بالایی وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که با برقراری رابطه رگرسیونی بین برخی صفات خشک میوه (بذر) و دانهال حاصل از آنها پیش از کاشت با توجه به ابعاد خشک میوه (بذر) می توان بعضی از ویژگی های مرتبط باقدرت رشد را در دانهال حاصل از کشت آن بذر برآورد و پیش بینی کرد.

ابعاد بذر، خشک میوه، ژنوتیپ، قدرت رشد