رسول باستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
علیرضا دانش پور - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، گروه معماری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

با توجه به افزایش جمعیت در سال های اخیر ، راهکار ارایه سکونتگاه های جمعی ، از جمله مجتمع های مسکونی در سال های اخیر، رواج فراوان یافته است. در این راستا پایداری به عنوان یکی از مسایل مهم در همه زمینه ها به ویژه فضاها و عملکردهای معماری مورد توجه اقشار مختلف بوده است. جنبه های مختلف پایداری عبارتند از اقتصادی ، زیست محیطی و اجتماعی، که جنبه اقتصادی آن معمولا از طریق سرمایه دارا حتی بیشتر از حد معمول رعایت می شود و حتی گاهی باعث بی توجهی به سایر موارد می شود و مشکلاتی را سبب می شود. مسایل محیط زیستی نیز قوانینی در جوامع مختلف، برای خود دارد که مورد توجه قرار می گیرد، اما در این بین جنبه اجتماعی این مقوله مانند: امنیت، زیبا شناسی، آسایش، راحتی، ، رشد کودکان، هویت اجتماعی و سایر موارد مورد بی توجهی قرار گرفته است. بعلت تجمع تعداد زیادی از مردم در یک فضای محدود و بهره گیری از منابع مشترک، بسیار مهم است که دیدگاه های طراحی با توجه به تعاریف پایداری و الگوی مصرفی مردم از منابع مشترک در نظر گرفته شود. مقاله پیش رو براساس مطالعات کتابخانه ای و پژوهش های اسنادی انجام گرفته است و سعی بر آن شده تا در ابتدا تعریف مشخصی از مسکن ارایه شود و در مرحله بعد جنبه های مختلف از حس تعلق به مکان مورد بررسی قرار گیرد تا بتوان هر چه بهتر ابعاد تاثیر گذار در یک طراحی فضا، معرفی گردد و در نهایت تعاریف عناصر کالبدی در شکل گیری حس تعلق در یک فضای مسکونی جمعی مورد بررسی قرار می گیرد. در این تحقیق نشان داده می شود که حس تعلق به مکان به احساس امنیت، عوامل کالبدی و تاثیر بنا بر ذهن کاربر و ماندگاری آن بستگی دارد و با توجه به این عوامل حس تعلق به مکان در افراد مختلف تغییر خواهد کرد.

خانه، مجتمع مسکونی، حس تعلق، عوامل کالبدی، فرم