آزاده ضیایی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، گروه معماری، فارس، ایران
علی بامداد - دکتری معماری، گرایش مرمت ابنیه تاریخی، استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان، گروه معماری، فارس، ایران

آنچه امروز در زمینه منظر سازی ایرانی حس متمایزی به ما می دهد، بی شک باغ ایرانی است. باغ ایرانی از دیر زمان تاکنون، ویژگی های کالبدی ثابتی داشته و توانسته با حفظ اصالت خود را با راز و رمز دینی و اعتقادی دوران مختلف تطبیق دهد. هنرمند ایرانی همواره کوشیده تا به هر پدیده ای وجهی رمز آلود و قدسی بخشیده و باغ ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نیست زیرا در پس زیبایی هوس انگیز و خیالی آن امری قدسی پنهان است.این مقاله به شناخت و بررسی ویژگی های کهن الگوها و نحوه بهره گرفتن از مفاهیم آرکی تایپی و الگوهای پایدار و معماری گذشته، حال و آینده می پردازد. شایان ذکر است که هدف اصلی چگونگی حضور آرکی تایپ ها در آثار معماری ایرانی برای ساختن یک اثر معماری بهتر، بیش از هر موضوعی مورد نظر بوده است و الهام از آن در ایجاد آثار هنری به ویژه باغ ایرانی، از تاثیر دوران مختلف در ذهن هنرمند، نشات می گیرد. بررسی کالبدی باغ ایرانی، ما را به بازشناسی این امر رمزآلود و قدسی سوق می دهد. پژوهش پیش رو برآن است تا ابتدا ویژگی های مولفه های کهن الگوها را شناسایی کرده و پس از آن هندسه باغ ایرانی را مورد بررسی قرار دهد. با این دیدگاه سپس تاثیر کهن الگوها در باغ ایرانی را نمایان سازد. همان گونه این که این مقاله نشان خواهد داد ارتباطی شایان میان کهن الگوها و باغ ایرانی دیده می شود. امید است کوشش ما تحسین شما را بر انگیزد.

آرکی تایپ، باغ ایرانی، بازشناسی کهن الگو